Hơn 25 năm xứ người, không có được một mùa xuân Tết) đúng nghĩa
quê hương: Ngày Tết phải đi làm, đêm giao thừa có khi tuyết đổ, đường phố đóng băng, xe cộ tê liệt. Không một tiếng pháo ngày xuân.
Xuân về, Tết đến lòng bùi ngùi, đầy tâm trạng quê hương khiến nhớ đến các câu thơ của: Thiền sư Mãn Giác,
Nguyễn Du và Lý Ích.
1. Lý Ích (748-829)*
KHÔNG XUÂN
.
Phong yên tịnh tại tư quy xứ,
Viễn mục phi xuân diệc tự thương
(Đăng Quán Tước lâu - Lý
Ích)
.
Dịch thơ:
Gió khói đều vương niềm tưởng nhớ
Xuân nào có phải, lại buồn thương.
(Trần Trọng San)
.
Phóng dịch:
Sương khói chạnh niềm riêng cố xứ
Dõi mắt, xuân không, lệ đắng lòng!
(Nguyên Lạc)
2. Thiền sư Mãn Giác (1052-1096)-(Đời thứ 8, dòng Vô Ngôn Thông)
Xuân về hoa Mai nở, thấy
hoa Mai nở ta biết Xuân về. Mùa Xuân và hoa Mai liên hệ thấm thiết với nhau. Ai mà không biết hai câu này của Thiền Sư Mãn Giác trong bài kệ Cáo tật thị chúng của Ngài:
Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận
Đình tiền tạc dạ nhất chi mai.
(Thiền sư Mãn Giác)
Chớ bảo xuân tàn hoa rụng hết
Đêm qua – sân trước – một cành mai.
(Thích Thanh Từ dịch thơ)
Nguyên Lạc tôi xin mạn phép Thiền sư Mãn Giác viết lại theo tâm trạng mình:
Mạc vị xuân tàn tâm bất lụy
Đình tiền bán dạ tuyết nan kham
Tự phóng dịch:
Chớ bảo xuân tàn lòng chẳng lệ
Nửa đêm sân trước tuyết khôn cùng!
3.
Nguyễn Du (1765 - 1820)
Chữ lụy / lệ: 淚 của 2 câu thơ trên (của tôi) là do tôi nhớ đến 4 câu thơ đầu của Nguyễn Du trong bài "Độ Long Vĩ
giang"**
Cố quốc hồi đầu lệ,
Tây phong nhất lộ trần.
Tài qua Long Vĩ thuỷ,
Tiện thị dị hương nhân.
(Độ Long Vĩ giang - Nguyễn Du)
Dịch nghĩa
Ngoảnh nhìn quê hương, nước mắt rơi,
Gió tây thổi suốt dọc đường.
Vừa qua sông Long Vĩ,
Đã thành người đất khách.
Dịch thơ
Quê nhà nhìn ứa lệ
Gió tây bụi thổi đầy.
Qua khỏi sông Long Vĩ,
Là đất khách quê người.
(Nguyễn Thạch Giang)
Nguyên Lạc phóng dịch:
Quê nhà đoài ấy mắt lệ rơi
Sân trước đêm nay tuyết trắng trời
Rời khỏi êm đềm dòng sông Hậu
Đã người đất khách đó xuân ơi!
***
Đốt một nên hương trầm tưởng nhớ tiền nhân cùng lời chúc an lành cho quê hương và dân tộc
Sáng sớm pha một bình trà ấm, nâng chén trà nguyên xuân: -
Mời tha nhân!
Vị có ngọt ngào hay cay đắng
Vẫn chúc đời nhau vạn sự lành!
.
Nguyên Lạc
.....................
[*] Lý Ích (748-829) tự Quân Ngu người Cổ Tang, Lũng Tây (nay thuộc huyện Vũ Uy, tỉnh Cam Túc), thi nhân đời Trung Đường.
[**] Long Vĩ giang là khúc sông Lam gần quê hương của Nguyễn Du, cạnh biển.
