Saturday, February 21, 2015

Giới Tuyến - Nguyễn Thị Thúy Ngân
     truyện ngắn

-  Má, có cơm ăn chưa má, con đói quá trời rồi nè – Tôi réo từ ngoài cửa
-  Mồ tồ cha mi, mới về đến nhà là đòi ăn, con gái gì mà xấu tính hổng biết.
-  Ngựa chạy cả ngày mệt thì phải cho ăn chứ má,  hổng lẽ bắt nó nhịn, rồi nó bịnh thiệt thì sao ?– Tôi vòi vĩnh
-  Thôi cô ba, đồ ăn má dọn sẵn trong mâm. Còn cơm má phần trong niễn cho nóng, ra rửa mặt rồi vào ăn đi. Chạy chơi cả ngày chứ có phải kéo xe đâu mà làm bộ… Má  cốc lên đầu tôi một cái mắng yêu.
-  Ai biểu má đẻ con năm ngựa chi mà bây giờ còn rầy…hì..hì.. Tôi chọc quê má.
-  Ai sanh cô… Má nói ngang câu bỏ lửng như lỡ lời, rồi vội quay đi dấu đôi mắt lá răm buồn xa xăm.
-  Ai sanh mà chẳng được miễn con là con má được rồi – Tôi ôm qua người má xoay một vòng
- Thả ra, té má bây giờ, con nhỏ thiệt là lí lắc – Má tôi mắng

***

Tôi chẳng biết người lớn có chuyện gì mà không khí nhà tôi dạo này im ắng lạ thường. Bố đi làm  rồi còn thì tranh thủ đi đâu đó đến tối mịt, có hôm khuya lắc khuya lơ mới về. Người mệt mỏi, da sạm đen, Mà dạo này bố hay thở dài và hút thuốc liên tục nữa chứ. Nhiều khi bố ngồi thẫn thờ nhìn vô định, điếu thuốc cháy gần đến ngón tay nóng rát ông mới giật mình dụi tắt. Còn mẹ tôi … Bà như đang giận ai đó thì phải. Tôi, một lần bắt gặp mẹ tôi cầm cái chổi chà đánh vào thân cây chuối sau nhà miệng than: “ Sao tôi lại khổ thế này nhỉ…” Khi khác lại thấy mẹ vừa nấu cơm vừa âm thầm khóc. Thế nhưng, khi chợt thấy tôi mẹ lại cười: “Con Thúy lại ra vườn vặt chuối xanh ăn đúng không? Ăn có ngày tào tháo rượt nghe con”. Lúc khác mẹ nói dối do củi ướt nên làm cay mắt mẹ đó. Tôi dòm tới dòm lui không tin. Mẹ tôi cố ý nói qua chuyện khác. Tôi cũng định hỏi mẹ nhưng thấy mắt mẹ tôi ngấn lệ - tôi không dám, chỉ trả lời ngoan ngoãn:  -  Dạ  - Rồi thủng thẳng vào nhà. Thế nhưng hình ảnh tiều tụy của mẹ, thái độ nhẫn nhịn của mẹ và cả không khí gia đình vắng tiếng cười, tôi biết là phải có chuyện nghiêm trọng đang diễn ra. Tôi đem thắc mắc hỏi chị gái. Chị đã không giải thích mà còn bị la là con nít lanh chanh. “Mấy người này kỳ ghê, hổng biết thì mới hỏi chứ” – tôi giận lẫy vùng vằng bỏ đi - Tôi nói với chính mình: “ Được, không ai nói thì tui sẽ tự điều tra” Tôi nói và tôi làm thiệt. Từ hôm đó tôi để mắt đến tất cả hành vi của mọi người. Tôi còn ghi chép cẩn thận ví dụ:

-  Ngày 5/ 7/ 1976
Bố đi về lúc gần 12 giờ đêm. Quần áo lấm bê bết bùn đất.  Mẹ thấy bố chỉ “ Hừ” một tiếng rồi đi vào. Bố hỏi: “ Em ăn cơm chưa” Mẹ không trả lời mà lại nói dùng giằng: “ Vui vẻ gì mà ăn”

-  Ngày 13/8 /1976
Mẹ lại khóc. Tiếng mẹ: “Anh còn thương thì anh về mà lo cho người ta.…” Ghi chú: Bố thương ai là sao??? -

-   Ngày 21/10/1976
Đang đêm tôi chợt tỉnh giấc vì nghe tiếng bố mẹ tôi cãi nhau. Tiếng qua lại có phần gắt gỏng, nhất là giọng của mẹ. Tôi nghe câu đựơc câu mất của cuộc đối thoại: “ Sao anh lại làm thế, nhà còn một chút tiền phòng thân cho các con ăn học, lúc ốm đau, vậy mà anh lấy đi hết. Tiền ấy em đã phải làm cực khổ dành dụm khi không có anh và bà ngoại đã phải bán căn nhà ngoài đó cho chút đỉnh khi chuyển vào đây sống. Em không có ai thân thuộc nơi xứ này. Những lúc khó khăn không biết nhờ cậy ai. Vậy mà anh lại lấy hết của em…hu..hu..híc..” – Tiếng mẹ tôi khóc sướt mướt vừa nói vừa hỉ mũi.

-  Anh xin lỗi, rồi anh sẽ kiếm việc làm thêm bù lại cho em. Mong em hiểu cho anh. Dù không còn là vợ chồng thì cái tình, cái nghĩa của cô ấy anh mang ơn suốt đời. Em đâu muốn anh trở thành người sống bất nhân, bất nghĩa khi thấy người thân xưa của mình đang gặp khó khăn. Hơn nữa người ấy đã hy sinh cả tuổi xuân của mình để lo cho hai con anh lên người và sống có ích…”Nghe đến đây tôi giật mình, vội chạy về phòng lay chị gái: “ Dậy, dậy có chuyện to rồi” Chị tôi còn ngái ngủ làu bàu: “ Cái con này, có gì mà dựng dậy giờ này. Có mắc tiểu thì bật đèn lên chứ có gì mà sợ, đồ nhát gan” - Không phải, chị ơi bố có vợ bé đấy. Em nghe bố mẹ cãi nhau. Chị không tin ra mà nghe – Tôi thì thầm vào tai chị tôi. “ Mày nói đùa hay nói thật” – chị tôi hỏi lại không tin. “ Đi. Chị đi với em . Nhè nhẹ thôi chứ không bố mẹ lại biết” Tôi với chị ghé tai sát bờ tường phòng ngủ bố mẹ nghe ngóng một lúc thì chỉ còn nghe tiếng ấm ức đầy nước mắt của mẹ và tiếng thở dài của bố trong đêm tĩnh mịch”…

Hai chị em tôi rón rén về phòng không ai ngủ được nữa. đến lượt chị tôi lẩm bẩm: “ Hổng lẽ là đúng sao. Phải rồi dạo này bố hay về khuya lắm. Mà bố còn có có cả con riêng nữa chứ, những hai người lận. Họ lớn tới đâu rồi nhỉ… là trai hay là gái” Tôi hỏi: “ Chị ơi, lỡ bố bỏ mẹ, bỏ chị em mình thì thế nào, em không chịu đâu? Em ghét bà nào đó đã làm mẹ khóc, em ghét luôn cả hai người kia tự dưng đòi dành bố của em. Nhưng lạ thiệt, phải chi bố ở đây từ hồi đó tới giờ thì còn có lý do. Đành này nhà mình mới chuyển về đây có hơn một năm thôi. Bố vẫn đi làm dù có bận rộn vì phải chạy lên chạy lên chạy xuống giũa nhà và bà nội già yếu ở quê. Chị em tôi thắc mắc trăm ngàn lý do nhưng với cái tuổi còn bé tí, ăn chưa no, lo chưa tới. Ngay cả việc tắm rửa cho tôi bố cũng phải làm thì biết gì mà nghĩ cho đến nơi đến chốn. Nhưng từ đêm nghe được chuyện, tôi giận bố ghê gớm. Tôi không thèm nói chuyện, không kể chuyện trường lớp cho bố nghe. Đến bữa ăn cơm tôi bới một tô cho thức ăn vào bê ra chỗ khác ngồi thui thủi ăn một mình. Như thường lệ, bố đi làm thường hay chở tôi đi học luôn rồi thả trước cổng trường. Thế mà mới chở đi học ban sáng giờ bố lại trốn tôi chở hai người kia, vì họ cũng là con bố mà. Tự dưng nước mắt tôi chảy dài trên má. Mấy ngày đầu bố chưa chú ý đến thái độ buồn rầu của tôi hay là đã quên tôi rồi? “Thôi hổng chơi với bố nữa” tôi tuyên bố –còn Chị gái tôi lầm lầm, lì lì suốt ngày. Chị còn nói dọa tôi là: “ Mày mà theo phe bố chị không thương tôi nữa, chị từ luôn” Tôi chẳng muốn mất bố và mất chị xong lòng tôi thấy không ổn tý nào. Chắc phải có lý do gì đó bố mới làm vậy. Bố vẫn đi về thất thường. Nhà tôi như hoang vắng không bóng người.

- Ngày 20/12/1076
Bố mẹ tôi lại cãi nhau: “ Vậy bây giờ anh tính sao? Có phải ý của mẹ anh muốn tôi chấp nhận làm chị làm em hay là muốn chúng ta chia tay. Anh nói đi? Nếu không còn sống được với nhau tôi sẽ đem hết các con về ngoài ấy. Tôi cũng là phụ nữ tôi hiểu nỗi đau mà người đàn bà phải gánh chịu, nên đã để anh âm thầm lo lắng cho người ta cho trọn đạo. Vậy còn muốn gì ở tôi? Vậy anh có nghĩ tới tâm trạng của tôi không? Anh có biết tôi cũng chỉ là đàn bà thường tình cũng có bao hờn ghen nông nổi… Hay tôi suy nghĩ thiện cận rồi nói qua lại với người ta thì chuyện sẽ thế nào….? Sao anh lại đặt tôi vào việc khó sử và đã rồi như vậy? Mẹ nói một hơi rồi ngừng lại thở.

Anh nói với em rồi, cô ấy cũng không cho anh làm việc đó, càng  không muốn em buồn và hiểu lầm. Nhưng xin em hãy hiểu cho anh. Anh biết làm như vậy sẽ gây cho em tổn thương và anh cũng khổ tâm không kém. Chúng ta là những người lính đã bước ra từ cái chết nên anh trông mong rất nhiều vào tấm lòng vị tha và đầy tình người của em. Mạng sống con người, tình cảm con người còn quý biết giường nào. Xin em tha thứ cho anh.  Anh không còn cách nào khác để đền đáp lại tấm lòng của cô ấy. Anh vẫn chỉ có em và các con dù quá khứ đang tái diễn trước mắt đầy mâu thuẫn.  Chỉ một thời gian nữa thôi…”-Tiếng bố tôi năn nỉ đầy thuyết phục. Cuộc đối thoại găy gắt diễn ra khá lâu không có hồi kết. Người ấm ức, người buồn rầu

Thôi đúng rồi, Bố phải làm sai chuyện gì to lắm nên mới phải năn nỉ mẹ tha thứ. Lại còn cả bà nội cũng tham gia. Còn người phụ nữ kia thế nào không lẽ bà ấy không biết là bố tôi có gia đình riêng và còn có một bầy trẻ dại sao lại chấp nhận sự thể như thế?  Nếu bà ấy thấy được cảnh cãi vã của bố mẹ tôi và nỗi buồn cuả tôi nữa thì chắc bà ấy sẽ  suy nghĩ lại…Bà ấy có thấy aý náy khi thấy một người mẹ khác cũng đang đau khổ vì bà. Người lớn sao mà rắc rối thế - Tâm trạng tôi bộn bề khó tả như vừa bị mất một món đồ chơi quá quý giá. Tôi nói thầm trong lòng sau khi len lén nghe chuyện.  Hy vọng bố mẹ tôi sớm làm hòa với nhau.

Phải mất một thời gian  nhà tôi mới có phần bình thường trở lại. Tôi vẫn bê cơm ăn một mình. Tôi chỉ trả lời bố khi được hỏi chứ không líu lo như xưa. Dạo này bố tôi ít vắng nhà hơn. Nhìn bố có phần vui. Nhưng tôi lại càng giận bố nhiều: “ Bố giờ này có con khác nên bố vui, bố không cần đến chị em tôi. Bố không thấy chúng tôi buồn. Có lẽ bố quá bận với gia đình kia. Bao đêm tôi ngồi học mà chẳng được chữ nào. Tôi viết ngoằng ngoèo lên tập giấy: “ Con yêu bố, bố là của riêng tôi không chia cho ai hết…”Tôi gục mặt xuống bàn tủi thân khóc rấm rứt.

- Này con gái, bố con mình nói chuyện nhé. Bố xin lỗi đã làm các con buồn vì dạo vừa qua bố bận quá không chăm sóc chị em con được- Bố ngồi xuống bên tôi thủ thì đầy ấp áp. Tôi giật mình lấy tay che lên trang giấy hàng chữ tôi viết khi nãy. Tôi chỉ muồn được ngã vào lòng bố khóc cho thỏa thích. Tôi sẽ bắt đền bố phải mua  bằng được những món quà như con búp bê chẳng hạn, hay chiều chiều bố phải chở tôi đi lòng vòng ra biển hóng mát…Nhưng rồi, hình ảnh những đứa trẻ kia cũng là con của bố lại hiện về làm tôi không còn thích những lời bố nói vừa rồi. Tôi lấy lý do buồn ngủ rồi về giường trùm mền nghĩ chán chê, tôi thiếp đi lúc nào không hay.

Nội tôi qua đời đôt ngột và ra đi hết sức nhẹ nhàng. Cứ như bà đã trù tính là sẽ về với ông nội ngày giờ tháng đó. Ngày làm đám, tôi có chú ý đến nột người phụ nữ có khuôn mặt tròn phúc hậu. Người này cũng lớn tuổi hơn mẹ tôi kha khá. Bà đến bên mẹ hỏi thăm:
- Chị Ba khỏe không?
- Cám ơn chị tôi bình thường – Mẹ khách sáo đáp lời.
- Tôi thật sự xin lỗi vì tôi đã làm chị buồn. Tôi cũng không biết nói sao để giải bày chỉ mong chị hiểu là tôi vô cùng áy náy và xin lỗi – Người phụ nữ ấp úng…
- Tôi đã được anh ấy nói rồi và tôi nghĩ chúng ta có thể thông cảm cho nhau. Mọi chuyện đều do chiến tranh gây ra. Thôi chị cũng đừng lo nghĩ làm gì rồi mọi việc sẽ đâu vào đấy. Anh ấy đã là của chị trước tôi kia mà…giá đừng có chiến tranh… - Mẹ nói thực lòng. Người phụ nữ cầm tay mẹ tôi mà nước mắt rưng rưng: “ Cám ơn chị”. Tôi để ý thấy mọi người tế nhị lảng ra chỗ khác và theo dõi câu chuyện hai người một cách e dè. Tôi mang máng hiểu được đây là người mà bố tôi đã bỏ bê gia đình một thời gian. Tôi cũng nghe phong thanh chuyện của mấy bà, mấy cô nói: “ Tội nghiệp chị Mười…” Tiếng thiếm Bảy chen vào: “ Tui phục anh Ba  hơn và cả vợ của anh ấy. Ừa ha - nếu chị Ba mà ghen làm rùm beng thì chị Mười đâu có được như vầy đúng không. Mà nè, thời gian nữa dượng Mười học tập về thì sao ha…???” Mọi người nhìn nhau ái ngại rồi quay qua ngó mẹ tôi và người phụ kia. Riêng tôi – Tôi hãnh diện vì Mẹ tôi đã làm điều tốt cho ai đó. Tôi vào nhà ngồi xuống bên nội Chín trên tấm phản. Nội tên Chín tính theo thứ tự thì là thứ tám thôi. Nội suốt ngày nhai trầu miệng lúc nào cũng đầy nước tới lúc nhiều quá thì nhổ vào ống bã cái phẹt như con vịt ị vậy.
- Nội à, nội nhai hoài không mỏi răng sao? Tôi lân la hỏi
- Nội còn răng đâu mà nhai con, măm măm thôi rồi nhả chủ yếu là có cái ống quết này dằm nát trước rồi – Nội trả lời rồi tiếp luôn: “ Con Ba đã ra chào má lớn con chưa?” Từ ngày vào nam mọi người cũng gọi chị em theo thứ, còn tên chỉ có cô giáo gọi ở trường và gọi ở nhà tôi thôi.
- Má lớn nào nội, con có mẹ rồi mà!– Tôi không hiểu
- Má lớn con đang nói chuyện với mẹ con đó – Tay nội chỉ ra chỗ mẹ tôi đang ngồi với người phụ mà tôi nghi nghi tiếp luôn.
- Trời, con nhỏ này chẳng hiểu gì cả. Má lớn tức là vợ trước của cha mi đó. Chứ cha con không nói cho tụi bây biết a – Nội giải thích.
- À, ra là vậy –Tôi ậm ừ thưa. Tôi đã hiểu được phần nào câu chuyện và những cuộc cãi vã của bố mẹ tôi có liên quan đến người phụ đó. Tự nhiên một cơn giận ở đâu ùa đến. Tôi định nói thẳng ra cho nội Chín nghe rằng bố mẹ tôi giận nhau, cãi nhau cả tôi cũng buồn vì bà ấy đấy. Nhưng  tôi kịp bụm miệng lại rồi  nhìn ra sân, thấy mẹ và bà ấy nói chuyện cũng thân tình -  Sao lạ thật.  Nhân cơ hội này tôi hỏi tới.
-  Ủa Nội, bố con lấy vợ hồi nào, có con không? Mấy người ấy đâu?
- Cha mi lấy vợ hồi còn trẻ, có hai người con trai: Thằng Hai và thằng Ba. Chúng theo cách mạng và hy sinh năm mậu thân trong một trận càn ở dốc Lầu ông Hoàng*. Anh em nó mà còn sống thì cũng lớn bộn rồi.
- Vậy là bà mẹ kia không còn con cái hả nội? Tôi hỏi lại
- Ừa, có hai đứa thì chết cả hai rồi. Tội nghiệp nó – Bà nói ngậm ngùi.

Vậy là tôi đã hoàn toàn hiểu được lý do việc bố tôi vắng nhà thời gian vừa qua. Tôi thấy thương cho bố tôi đã mất hai người con. Chắc chắn bố phải buồn lắm. Nỗi buồn ấy cũng không thể so sánh với nỗi đau của người mẹ kia. Vì bà ấy đã nuôi nấng các con bằng tất cả tình yêu thương, hoài vọng, chờ đợi. Như mẹ tôi đã từng yêu thương chị em tôi.  Hơn nữa hai người con trai đã sống xứng đáng với truyền thông cha ông, cũng là những chiến sỹ anh dũng.  Họ còn là những liệt sỹ hẳn hoi nữa. Vậy mà chiến tranh đã cướp đi bao sinh mạng con người vô tội, để lại bao vết thương còn mới tinh như vết thương thương bố nó đang mang ở bụng và chân. Chăc chắn còn nhiều nỗi đau mất mát, thương tích suốt dọc dải đất Việt Nam này… Một tình cảm len nhẹ vào tâm hồn tôi. Tôi nhìn bà không còn ghét như lúc ban đầu.  Riêng bố – Tôi thấy bố thật vĩ đại. Xong thật tình tôi vẫn chưa hết thắc mắc, tôi hỏi tiếp:
- Vậy hồi  nhỏ ai nuôi mấy anh ấy? Con nghe thiếm Bảy nói là thời gian nữa dượng Mười học tập cải tạo về thì thế nào? Dượng Mười là ai vậy nội mà sao phải đi học tập? Tôi đặt một lô câu hỏi.
- Hỏi chi mà nhiều vậy con Ba, làm sao nội trả lời hết – Nội tìm cách lảng sang chuyện khác
- Thì Nội cứ trả lời thủng thẳng tới đâu cũng được mà – Tôi năn nỉ
-  Thì Dượng với má lớn mày nuôi chứ ai. Nó đi học cải tạo vì là lính quốc gia, sau giải phóng đi trình diện và phải học tập cải tạo 3 năm.
- Lính quốc gia là sao hả nội. Bố con cũng là lính mà có phải đi học cải tạo đâu. Con không hiểu gì cả
- Là lính bên kia chiến tuyến. Giống như con chơi trận giả vậy, có phe ta và phe địch – Bà giả thích
-Lại thế nữa sao? Sao lại có chuyện ngộ vậy nội. Thôi con hiểu rồi – Tôi trả lời như người am hiểu nhưng thật sự tôi chỉ hiểu một chút thôi.
- Ờ! Có nhiều chuyện ngược đời mà ta không thể nào hiểu nổi chỉ duy nhất là Tình Yêu… Nội Chín nói xa xôi

Câu chuyện mà tôi khám phá trong đám tang bà nội làm tôi suy nghĩ mấy đêm liền. Với một đứa trẻ mới mười tuổi đầu thì làm sao mà nghĩ ra cách giải quyết hay bằng người lớn được. Lời bà ngoại tôi dạy lại văng vẳng bên tai: “ Bầu ơi thương lấy bí cùng, tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn…” Vậy người phụ nữ kia cũng đáng thương. Bà mất cả hai người con giờ sống một thân một mình. Đau ốm không con cái nấu nướng giúp đỡ thật tội nghiệp. Nếu giả sử là mẹ mình thì sao, hay sau này mình cũng như vậy thì buồn lắm. Tôi nói thầm trong bụng và quyết định sẽ nói với  bố những suy nghĩ của mình. Lựa lúc bố uống trà ngoài hiên tôi mon men tới gần sà vào lòng bố tôi ướm lời.
-  Bố ơi, con biết hết chuyện rồi
- Chuyện gì hả con – Bố chưa hiểu ý tôi
- Chuyện của bố ý – Tôi nói lấp lửng
- Làm sao con biết? – Bố nhìn tôi đầy ngạc nhiên
- Con tự tìm đấy – Tôi tự tin đáp. Con không còn giận bố nữa và cũng không còn ghét bà ấy như lúc ban đầu. Bà ấy cũng đáng thương
Bố nhỉ
- Ừ! Giọng bố chùng xuống buồn bã
- Bố nhớ hai anh nhiều lắm phải không? Ôm cánh tay bố tôi hỏi tiếp
- Ừ, Bố nhớ anh các con bao nhiêu thì càng thương các con bấy nhiêu. Bố nói ôm tôi vào lòng vỗ về
- Vậy hôm nào bố chở con tới nhà bà ấy chơi nhé -Tôi ướm lời
- Thật không con. Con muốn đi thăm bà ấy sao? Bố nhìn lại tôi như không tin.
- Thật mà, hiện tại bà ấy sống một mình lại hay đau ốm. Con qua nói chuyện cho bà ấy vui, hay là hát cho bà nghe nếu bà thích. Con hát hay được cô khen đấy – Tôi có tính hay khoe.
- Thế thì hay quá, bố biết con gái bố có trái tim hiền từ mà  - Bố khen
- Bố cứ làm như con là người lớn ý. Tôi nhăn răng cười mắc cỡ. Nhưng trước mắt phải bí mật nhé. Ngéo tay với con nha. Bố con tôi thủ thỉ bàn tính… Mẹ đi ngang qua hỏi: “ Hai bố con lại âm mưu gì đó. Đúng là nuôi ong tay áo” Tôi chột dạ nhìn bố. Bố giả lả - “Chỉ con học bài thôi em…”Mẹ tôi quay đi cười tủm tỉm. Hú hồn.


Hai bố con dấm dúi trốn đi một thời gian. Tôi yêu quý bà ấy như mẹ. Mà thật tình bà ấy cũng rất yêu chiều tôi. “Cái này má mua cho con nè thích không” Lúc thì chiếc kẹp có gắn con bướm thật xinh, lúc thì cái áo hoa, đôi dép…Bà hay nhìn tôi chăm chăm còn nói tôi giống anh Hai khuôn mặt và tính tình. Nhiều lúc tôi còn có cảm tưởng mình là con gái bà ấy đấy. Những ngày hè tôi hay thường rủ bạn  về đây chơi vì nhà có vườn mãng cầu trái nhiều ơi là nhiều. Đó là kết quả của bố tôi đã làm suốt thời gian vừa qua. Má nói: “ Nhà này cũng là nhà của con đó…” Còn nữa,  Má hay nấu nước lá sả bắt tôi gội đầu cho thơm và còn dặn tối đến lấy dầu dừa tha lên tóc cho bóng và đỡ chẻ ngọn. Sau này tôi không cần bố chở nữa mà tôi tự đi bằng xe đạp. Ngày đi đón Dượng má tôi không ngủ được cứ đi ra đi vào mong trời mau sáng. Lăng xăng chuẩn bị thứ này thứ kia thấy mà thương…

Hôm làm giáp năm cho bà nội. Má và Dượng quảy một gánh chuối sứ vàng ươm xuống nói để cúng Bà. Hai người đàn ông ở hai đầu chiến tuyến ngồi uống trà, hút thuốc chuyện trò tới khuya. Bên lề cuộc sống họ cũng chỉ là những người bình thường như bao người khác. Mẹ và Má tôi luôn tay làm mọi việc lại còn gói cả bánh ít nhân đậu xanh nè, bánh tét nè. Rồi một xoong thật to gàri nữa, thơm quá là thơm. Tôi quấn quýt bên hai bà mẹ thấy mình thật có phước. 

                                                     Thúy Ngân