Thursday, July 31, 2014

Tình Nguyễn Bính Với "Rượu Xuân" - Hoàng Yên Lynh


                                









                                RƯỢU XUÂN

                      Cao tay nâng chén rượu hồng
               Mừng em...em sắp lấy chồng xuân nay
                       Uống đi! Em uống cho say
              Để trong mơ sống những ngày xuân qua
                       Đây tình duyên của đôi ta
                 Đến đây là...đến đây là...là thôi
                      Em đi dệt mộng cùng người
                  Lẻ loi chỉ một góc trời riêng anh.

                                           Nguyễn Bính

             Khi đọc tựa của bài thơ, vẫn nghĩ hẳn tác giả viết về ngày xuân, về chén rượu đầu xuân vốn khởi đầu cho câu chuyện năm mới... Chén rượu cũng là để tống biệt năm cũ để chào đón năm mới vơi bao niềm tin, hi vọng trong cuộc sống. Nhưng không, ngay từ hai câu thơ đầu

                          Cao tay nâng chén rượu hồng
                    Mừng em, em sắp lấy chồng xuân nay ...

               Đến đây, ta mới chợt hiểu thì ra Nguyễn Bính mượn rượu, mượn xuân để viết lên tâm sự, nỗi lòng của mình cho...đoạn kết của một mối tình. Và chắc hẳn một điều, với Nguyễn Bính là một chuyện tình mà đã gắn bó rất sâu nặng, vi vậy tâm trạng của tác giả với tâm tình chân thật, sâu lắng dành cho cuộc chia ly. Mừng cho người yêu bước theo chồng trong mùa xuân vẫn còn âm vang tiếng pháo mà nỗi buồn nhà thơ đã kìm nén lại... Dẫu vậy, kỷ niệm của một chuyện tình vẫn dằng xé, nỗi đau vẫn thấp thoáng trong nghĩ suy, chẳng thế Nguyễn Bính đã giục người yêu:

                          Uống đi! Em uống cho say
                  Để trong mơ sống những ngày xuân qua
                         Đây tình duyên của đôi ta
                    Đến đây là... đến đây là...là thôi ...

             Tình yêu không phải là bài toán nên chẳng bao giờ có chung một định nghĩa cả. Mỗi cuộc tình, mỗi người trong cuộc có cách ứng xử với cuộc tình khác nhau. Bài thơ ghi lại chuyện tình tan vỡ được Nguyễn Bính viết đã hơn một phần hai thế kỷ nhưng tình cảm, hình ảnh tác giả nói lên cũng không khác gì hiện tại dẫu cuộc sống đã đổi thay nhưng tình yêu đích thực chân thành từ con tim vẫn là tiếng lòng tha thiết.

                        Em đi dệt mộng cùng người
                     Lẻ loi chỉ một góc trời riêng anh.

              Hai câu thơ rất thật như một lời tâm sự của người bị tình yêu phụ bạc với chính mình, không hoa mỹ cũng không giận hờn, oán trách mà như có một chút gì ...cam chịu. Phải chăng đó chính là tình yêu trọn ven, yêu thật với lòng dẫu đường tình không cùng chung bến đổ vẫn chân thành mong cho người mình yêu được...hạnh phúc vì tình yêu không phải chỉ cho riêng mình mà còn mưu cầu cho cả người mình yêu. Dầu vậy, khi chén rượu đã vơi, hơi xuân đã nhạt theo thời gian thì nhà thơ nhận ra "lẻ loi chỉ một góc trời riêng anh". Và chính lúc này nỗi đau sẽ thấm dần, sẽ đi theo suốt cuộc đời để cứ mỗi mùa xuân đến,hình bóng cố nhân lại trở về ...

              Đọc Rượu Xuân để nhận ra tình yêu,nói cho cùng cũng có số phận của riêng nó. Sự ngang trái, chia ly, cay đắng nghiệt ngã trong tình yêu dẫu chẳng ai mong muốn nhưng hình như nó cứ song hành trong tình yêu -Hạnh Phúc - Đổ vỡ. Và cũng chính thế nó làm cho tình yêu thêm hương sắc, thêm vị ngọt lẫn chua cay để tình yêu cứ mãi là khúc ca nồng thắm mà ai cũng mong muốn được,ít ra một lần trong đời được đi qua và cuối cùng cũng là cất giữ làm kỷ niệm..

               Nếu với T.T.KH, tâm sự của một người lên xe hoa nghĩ đến người mình yêu, đến nỗi đau khi mà người yêu nhận ra một sự thật phủ phàng để rồi thảng thốt kêu lên "Nếu biết rằng tôi đã lấy chồng/Trời ơi người ấy có buồn không?" thì với Nguyễn Bính tâm trạng của nhà thơ như là một sẻ chia, một cảm thông vì chợt hiểu...có níu kéo mọi chuyện cũng đã ván đóng thuyền, kỷ niệm,ân tình cũng không thay đổi được thực tại của tan vỡ. "Đây tình duyên của đôi ta/Đến đây là...đến đây là...là thôi..." Có phải,tình yêu chân thật là tình yêu mà cả hai đều luôn mong muốn mưu cầu hạnh phúc cho nhau. Nếu là vậy, quả thật Nguyễn Bính đã đến với tình yêu bằng cả trái tim chân thành và cũng đã nói hộ cho biết bao mối tình vốn đẹp như bức tranh để có thể đi vào thi ca và ở lại với tình yêu muôn thuở.

               Bài thơ là một khúc ca cho tình yêu...ngang trái, nhưng những câu thơ lục bát mà Nguyễn Bính viết lên vẫn cho ta cái âm hưởng rất gần với ca dao mà trong những nhà thơ tiền chiến, có lẽ Nguyễn Bính là thi sĩ mang đậm phong cách dân giã, nhất là với hình ảnh vùng nông thôn Bắc bộ: Nhà nàng ở cạnh nhà tôi/Cách nhau cái giậu mồng tơi xanh rờn. Hình ảnh một miền quê được tác giả viết lên bằng ngôn ngữ thi ca rất bình dị, như là một lời thì thầm nhỏ to gởi đến người mình yêu....hàng xóm. Thơ của Nguyễn Bính hấp thụ tinh hoa của ca dao, dân ca, thơ của Nguyễn Bính rất phổ cập ở lại trong lòng người đọc. Và với khả năng lục bát nhuần nhuyễn, Nguyễn Bính đã cho ta một bài thơ tình nhẹ nhàng, một cảm giác buồn ray rứt nhưng lại rất gần gũi.

 Hoàng Yên Lynh.
 Đateh,7.2014

*******
                      Nguyễn Bính tên thật Nguyễn Trọng Bính
                             sinh năm 1918 và mất năm 1966
                                  Quê quán Vụ Bản-Nam Định.
                                  Những tác phẩm tiêu biểu : 
                        - Chân quê - Lỡ bước sang ngang - Tâm hồn tôi
                             - Hương cố nhân - Ngàn cửa sổ 
                                  - Người con gái ở Lầu Hoa