Tâm Hồn Nhập Vào Cõi Thu Vô Biên
- Châu Thạch
TÌNH
TỰ
Mùa
thu ướp hương hoa nồng lên tóc
Tóc thơm tho vừa đắm giấc say mê
Dòng tóc chảy như dòng thơ tình tự
Vừa cho ai vùi cơn mộng, quên về
Mùa
thu đọng trên môi trầm ngực biếc Tóc thơm tho vừa đắm giấc say mê
Dòng tóc chảy như dòng thơ tình tự
Vừa cho ai vùi cơn mộng, quên về
Giọt tương tư ngan ngát đóa hoa yêu
Ta chìm xuống trên sương trời áo lụa
Màu trăng trong và ta cũng tan theo
Ta chìm xuống trên sương trời áo lụa
Màu trăng trong và ta cũng tan theo
Tan, tan mãi, tan về nơi vô tận
Bao đam mê trôi trên mắt môi đầy
Ôi như thể ta không còn nhịp thở
Trăng vàng thu đang lóng lánh tan bay
Bao đam mê trôi trên mắt môi đầy
Ôi như thể ta không còn nhịp thở
Trăng vàng thu đang lóng lánh tan bay
Ta
nghe thấy trên da mùi hương cỏ
Mùi tường vi ngây ngất cánh nghiêng rơi
Ta trôi mãi cuốn sâu vào thăm thẳm
Bùa tình thiêng huyền hoặc giữa tay người
Mùi tường vi ngây ngất cánh nghiêng rơi
Ta trôi mãi cuốn sâu vào thăm thẳm
Bùa tình thiêng huyền hoặc giữa tay người
Ta
sẽ trãi trên da mềm óng ả
Màu sương trăng thành áo lụa thênh thang
Muôn tinh tú reo trên bờ môi ngọt
Mi mềm run hồn níu gọi thiên đàng
Màu sương trăng thành áo lụa thênh thang
Muôn tinh tú reo trên bờ môi ngọt
Mi mềm run hồn níu gọi thiên đàng
Trăng
trong trẻo, trăng nghe lời tình tự
Đất run run đất xao xuyến chuyển mình
Từ tiền kiếp xa xăm quay về lại
Giấc tình mơ thương cảm đến rưng rưng
Đất run run đất xao xuyến chuyển mình
Từ tiền kiếp xa xăm quay về lại
Giấc tình mơ thương cảm đến rưng rưng
31/8/2019
Tim Tím
Một
hôm ngồi uống cà phê với nhà văn Nguyễn Khắc Phước, Phước nói với tôi: Thơ của
Tim Tím, một nữ tác giả trên facebook thật hay. Tôi liền mở facebook đọc thử
vài bài, thấy hay tôi xin kết bạn. Về nhà đọc lại nhiều lần thơ của tác giả
nầy, bài thơ “Tình Tự” của Tím Tím đã đã gây cho “con ma” trong lòng tôi cảm
xúc, và nó bắt tôi phải viết.
Trước
hết ta hãy đọc khổ thơ đầu của bài thơ ‘Tình Tự”
Mùa
thu ướp hương hoa nồng lên tóc
Tóc thơm tho vừa đắm giấc say mê
Dòng tóc chảy như dòng thơ tình tự
Vừa cho ai vùi cơn mộng , quên về
Tóc thơm tho vừa đắm giấc say mê
Dòng tóc chảy như dòng thơ tình tự
Vừa cho ai vùi cơn mộng , quên về
Một
cách tả mùa thu rất mới, không có gió heo may, không có trời se lạnh, không có
lá vàng rơi mà có những thứ xưa nay ít nhà thơ nói đến, chưa dám viết là không
có nhà thơ nào đề cập đến.
Chỉ
đọc bốn câu thơ đầu ta đã thấy mùa thu tràn hương trên người thiếu nữ và người
thiếu nữ chính như là bức tranh mang chủ đề “muà thu và em”. Một bức tranh như thế chỉ có thể thi nhân mới
vẽ được bằng lời, họa sĩ cũng khó mà vẽ được.
Ta
bước vào khổ thơ thứ hai của bài thơ:
Mùa
thu đọng trên môi trầm ngực biếc
Giọt tương tư ngan ngát đóa hoa yêu
Ta chìm xuống trên sương trời áo lụa
Màu trăng trong và ta cũng tan theo
Giọt tương tư ngan ngát đóa hoa yêu
Ta chìm xuống trên sương trời áo lụa
Màu trăng trong và ta cũng tan theo
Bây
giờ muà thu đã hòa nhập vào cả thân thể và tinh thần người thiếu nữ. Muà thu
nhập vào thân thể trong câu thơ “Mùa thu đọng trên môi trầm ngực biếc”. Mùa thu
thẩm thấu vào linh hồn người con gái trong câu thơ “Giọt tương tư ngan ngát đóa
hoa yêu”. Rồi thì mùa thu và người biến thành một trong hai câu thơ “Ta chìm
xuống trên sương trời áo lụa/ Màu trăng trong và ta cũng tan theo”.
Ta
thấy thơ Hàn Mạc Tử nói về trăng rất nhiều. Hàn Mạc Tử nói “Cả miệng ta là
trăng”, “Ha ha, ta đuổi theo trăng”. “Trăng vàng ngọc trăng ân tình ta mến”,
“Ta gặp nàng trăng ở suối trăng” nghĩa là trăng và nhà thơ vẫn luôn luôn là hai
chủ thể khác nhau. Tác giả Tím Tím thì khác, “Ta chìm xuống trên sương trời áo
lụa/Màu trăng trong và ta cũng tan theo” là một sự hòa nhập vô vi giữa người và
trăng trong vũ trụ
Qua
khổ thơ thứ ba:
Tan, tan mãi, tan về nơi vô tận
Bao đam mê trôi trên mắt môi đầy
Ôi như thể ta không còn nhịp thở
Trăng vàng thu đang lóng lánh tan bay
Bao đam mê trôi trên mắt môi đầy
Ôi như thể ta không còn nhịp thở
Trăng vàng thu đang lóng lánh tan bay
Khổ
thơ nầy chứng minh thêm tác giả Tím Tím không là người đi trong nguồn trong
trẻo của thu, được vây phủ bởi trăm dây quyến luyến của thu mà đã “Tan, tan
mãi, tan về” trong thu, có nghĩa là đã trở thành bản thể của thu rồi. Bây giờ
cả thân thể và tâm hồn tác giả mong manh, loang xa, bay cao như sương như
khói ở cùng sự lóng lánh của ánh trăng. Bốn câu thơ cho ta nghĩ về một
sự hôn mê, vì hôn mê mới cho ta tan, bay vào không gian như thế. Bốn câu thơ
cũng cho ta nghĩ về một cơn mơ, vì một cơn mơ mới cho thân thể ta nhẹ đến”
không còn nhịp thở” và linh hồn ta bay trong trăng vàng lóng lánh được.
Dầu
hôn mê hay cơn mơ thì Tím Tím cũng gởi đến ta một cảm xúc thăng hoa, bay bổng
để tan vào trong mùa thu, cho ta hưởng thi vị của một linh hồn siêu thoát vào
mùa thu của đất trời.
Bây
giờ hãy vào thăm khổ bốn và khổ năm của bài thơ:
Ta
nghe thấy trên da mùi hương cỏ
Mùi tường vi ngây ngất cánh nghiêng rơi
Ta trôi mãi cuốn sâu vào thăm thẳm
Bùa tình thiêng huyền hoặc giữa tay người
Mùi tường vi ngây ngất cánh nghiêng rơi
Ta trôi mãi cuốn sâu vào thăm thẳm
Bùa tình thiêng huyền hoặc giữa tay người
Ta
sẽ trãi trên da mềm óng ả
Màu sương trăng thành áo lụa thênh thang
Muôn tinh tú reo trên bờ môi ngọt
Mi mềm run hồn níu gọi thiên đàng
Màu sương trăng thành áo lụa thênh thang
Muôn tinh tú reo trên bờ môi ngọt
Mi mềm run hồn níu gọi thiên đàng
Đây
là những cảm xúc thực tế mà nhà thơ đã tận hưởng khi hòa nhập vào thu, đồng
điệu với thu và biến mình thành mùa thu của vạn vật. Những cảm xúc ấy được nhà
thơ diễn tả bằng bút pháp điêu luyện, nghe như tiếng nước chảy, nghe như tiếng
sương tan trong trăng, nghe như tiếng thầm thì của tinh tú.
Đọc
thơ ta thấy hình ảnh thiếu nữ nằm dưới trăng tuyệt đẹp: “Ta sẽ trãi trên da mềm
óng ả/ Màu sương trăng thành áo lụa thênh thang”. Đọc thơ ta cũng nghe được mùi
hương thơm hoa lá trên da thịt người con gái bay ra: “Ta nghe thấy trên da mùi
hương cỏ/Mùi tường vi ngây ngất cánh nghiêng rơi”
Ở
khổ cuối bài thơ, tác giả đã nhập trong trăng, kéo sợi dây thời gian quay lại
để nhà thơ được ở cả trong miền ký ức tiền kiếp của mình:
Trăng
trong trẻo , trăng nghe lời tình tự
Đất run run đất xao xuyến chuyển mình
Từ tiền kiếp xa xăm quay về lại
Giấc tình mơ thương cảm đến rưng rưng
Đất run run đất xao xuyến chuyển mình
Từ tiền kiếp xa xăm quay về lại
Giấc tình mơ thương cảm đến rưng rưng
Nhà
thơ đã đang ở trong phút giao hoan của đất trời.
“Trăng
trong trẻo, trăng nghe lời tình tự/ Đất run run đất xao xuyến chuyển mình”: Đất
và trăng trong hai câu thơ nầy mang đầy đủ hình ảnh người nam đang tỏ tình với
người nữ.
“Từ
tiền kiếp xa xăm quay trở lại/ Giấc tình mơ thương cảm đến rửng rưng”: Ý nghĩa
trong hai câu thơ này cũng chẳng khác chi cuộc tái ngộ của một mối tình xa cách
ngàn năm.
Bốn
câu thơ ở khổ cuối đã đưa vũ trụ vào cảm xúc thế nhân, đã đặt thế nhân trong sự
giao hoan của trời đất, đã biến cái tôi
thành bao la và thu cái bao la vào hồ lô tâm hồn bé nhỏ của thi nhân. Đó là bốn
câu thơ tuyệt vời để chấm dứt bài thơ.
Bài
thơ “Tình Tự”của Tím Tím quả là một bài thơ tình, đó là thứ tình thu, không có
“con nai vàng ngơ ngác đạp trên lá vàng khô” không có “tiếng thu rơi xào
xạc”của lá vàng nhưng lại có một thứ tiếng thu tình tự của “tinh tú reo trên bờ
môi”, của “tìền kiếp xa xăm quay lại” trong không gian và trong cả thời gian, để
tác giả và chúng ta, người đọc thơ, tan ra, hòa nhập vào cõi thu vô biên, vây
phủ bởi tơ trăng, tơ sương, hương trầm, và hương hoa lá.
Thật
ra trong bài thơ nầy tác giả cho biết: “Bài thơ nầy
là bài duy nhất em viết về đề tài nhạy cảm : đó là tình dục trong tình yêu . Một
cuộc gặp gỡ giữa cô gái và người yêu trong tiền kiếp xa xưa . Họ tình tự trong
một giấc tình mơ mà trời đất cũng phải xao xuyến thương cảm rưng rưng.”
Tất nhiên người viết bài bình không ở trong lòng tác
giả, nên chỉ suy diễn theo cảm nhận của mình, thế nhưng sự suy diễn đó không đối
lập với điều tác giả trình bày. Được sự thổ lộ của tác giả người bình thấy thêm
sự thâm thúy của bài thơ, khi tác giả đem giờ phút ân ái cúa đôi tình nhân tan
vào trong trời đất, làm cho trời đất cũng “xao xuyến thương cảm rưng rưng”. Tác
giả nói về sự “tình tự” của của hai người
yêu nhau từ tiền kiếp, để từ đó người viết liên đới đến một thứ “tình thu” trời
đất giao hòa trong cùng thời điểm mà con người tương hợp. Đây là một bài
thơ càng suy rộng càng hay!
Châu Thạch