Thơ Ngắn Ngọt Ngào Nguyễn Như Mây

                                           - Châu Thạch

Nguyễn Như Mây

Thật tình tôi không biết Nguyễn Như Mây là ai và tôi đã kết bạn với người ấy trên Facebook khi nào. Tình cờ tôi lọt vào dòng thơi gian của trang Facebook Nguyễn Như Mây và đọc được những bài thơ dài của tác giả với rất nhiều cuốn hút. Thế rồi tôi lần đến

những bài thơ ngắn và nhiều cảm nhận thú vị đến với tôi một cách ngọt ngào. Tôi có cái tật phải viết lời bình cho những bài thơ mà tôi yêu mến, vì không viết thì tôi ăn không ngon và ngủ chẳng yên. Vậy nên nếu Nguyễn Như Mây là một nhà thơ có tên tuổi thì tôi xin mạo muội chạm vào chéo áo của ông, còn nếu Nguyễn Như Mây là một cây bút vườn thì tôi xin kết nghĩa vườn cùng tác giả vì, tôi vốn là một ông lão nhà quê làm vườn, chuyên hái hoa thơ bán cho đời với giá không một đồng xu. Tôi đã một lần viết bài “Thơ ngắn lạ đời Lê Thiên Minh Khoa” là một cây bút ngông thượng thừa tại Bà Rịa Vũng Tàu. Nay tôi xin viết “Thơ ngắn ngọt ngào Nguyễn Như Mây” để thổ lộ một phần những cảm xúc  mà thơ ngắn của một nhà thơ người dưng đem đến cho tôi.

Trước hết hãy cùng nhau uống một ly chanh đường. Chanh là sự mơ mộng của nhà thơ. Chanh là một vài ước muốn “nếu là…” của nhà thơ và đường là sự lãng mạn nếu thi nhân đạt được điều mình mong muốn:

nếu

tặng Nguyễn Thanh,
Bình Thạnh. Sài Gòn
*

nếu làm chiếc lá đời
ta sẽ xanh đầy núi

nếu làm mây, làm khói
ta về quán lưng đèo

nếu làm dòng suối reo
ta đổ đầy bình rượu

nếu làm đôi cánh bướm
xin ngủ vùi tay Em…

Đọc bài thơ nầy tôi nhớ đến bài thơ Tự Nguyện :Nếu là chim, tôi sẽ là loài bồ câu trắng/ Nếu là hoa, tôi sẽ là một đóa hướng dương/ Nếu là mây, tôi sẽ là một vầng mây ấm/ Nếu là người, tôi sẽ chết cho quê hương.

 “Nếu” của Nguyễn Như Mây không có cái mơ ước cao thượng như thế. Nếu trong Tự Nguyện tác giả  làm chim. làm hoa, làm mây chỉ là để bày tỏ cái ước nguyện chính của mình là làm người để “sẽ chết cho quê hương” thì  Nguyễn Như Mây có một ước nguyện khác hơn: làm lá, làm mây, làm suối, cũng chỉ để bày tỏ cái ước vọng lớn nhất của mình là làm bướm để “xin ngủ vùi trong tay em”. Trong một khía cạnh nào đó tôi nghĩ rằng cái “nếu…” của Nguyễn Như Mây thích hợp cho tất cả đàn ông hơn cái “nếu” trong “Tự Nguyện”, vì “ngủ vùi trong tay em” thì có ai mà không muốn. “Nếu…” của Nguyễn Như Mây là ước ao chân thật, không giả dối, không cường điệu, không khoác lác bao giờ. Cả bài thơ có tám câu. Ba cặp thơ đầu là những ước vọng rất cao rộng. Ước vọng cao rộng như xanh đồi núi, như khói lưng đèo, như dòng suối reo thành rượu, để cuối nhưng cái cao rộng đó lẩn khuất sau đôi cánh bướm ngủ trên bàn tay em. Vậy bàn tay em là chân lý, là thần tượng, là đích đam mê, là trên cả mọi cái mà tâm hồn anh muốn tôn vinh. Bướm thì thích đậu trên hoa. Vậy bàn tay em chính là đoá hoa đẹp nhất để sau bao nhiêu ước nguyện anh muốn thành bướm, không mơ tiên mà để chỉ mơ đậu trên tay em một đoá hoa nhan sắc. Nếu có người phổ nhạc cho bài thơ nầy thì chắc tiếng nhạc không vi vu như tiếng than van mà nó êm như tiếng gió ru, mang hương vị ngọt ngào . 

Và bây giờ xin mời hãy uống một ly rượu trăng tức là ly rượu nguyệt:

rượu

* tặng anh lại quảng nam

nửa đêm, thèm uống rượu
quán lại hết rượu rồi

phải chi ánh trăng rơi

có chút men trong ấy!

Thèm rượu lúc nửa đêm rồi mơ ước ánh trăng có rượu phải chăng là một ý thơ vô cùng lãng mạn?

Phải, rất lãng mạn vì đó là một ước mơ vượt trên thực tiển và sự tưởng tượng như con sóng tràn bờ, phóng khoáng, tự do, ở trên mọi ràng buộc. Bốn câu thơ ngắn bày tỏ ước mơ nhỏ nhoi, ý thơ không có ẩn dụ gì  nhưng đó là một ước mơ không tưởng. Cũng chính sự không tưởng đó đã biến cơn thèm bình thường trở nên một ước ao thi vị , biến tâm hồn trần tục trở nên thoát tục vì ao ước men trăng, một thứ men mà có lẽ chỉ có tiên hoạ may có được. Bài thơ trở nên ngọt ngào vì người đọc thơ liên nghĩ đến ánh trăng bàng bạc lúc nửa đêm, nghĩ đến những giọt trăng và nghĩ đến bầu trời thanh tịnh, đến gió đến mây, cũng như liên nghĩ đến chất rượu trăng thanh tao làm tê mê trên đầu lưỡi.

Ánh trăng có chút men chắc là không phải rượu mà người đời ưa thích vì nó sẽ không cay không nồng. Hương vị trong men trăng chắc chắn chỉ là hương giải thoát của đạo, của thiền , của tiên ông thấm vào trong tinh thần chớ không thấm vào trong da thịt, làm thanh bai thuộc linh chớ không làm cho say sưa thuộc thể. Vậy thì người mơ cái men rượu đó phải là người phải có một tâm hồn thanh khiết, một vị giác tuyệt vời mới thưởng thức được thứ rượu trăng là một thứ rượu ướp bằng men của đất trời, của ngàn sao, của mây nước.

 Đây là một bài thơ có thể cho là tác giả không sáng tác mà chỉ nói ra thơ, nghĩa là đột nhiên xuất khẩu thành thơ. Xuất khẩu thường là thành thơ gượng gạo, nhưng xuất khẩu mà thành thơ trác tuyệt thì người  làm thơ phải có một linh hồn vô vi trong thơ, như một người tu Lão giáo hoà nhập với Trời. “ Rượu” là một bài thơ ngắn gọn, nhưng câu chót đã làm cho bài thơ trở thành trác tuyệt, và cái tâm hồn rượu ấy đã hoà nhập với đêm, với ánh trăng và nói chung với cả thiên nhiên, chứa đựng trong ý thơ rất bình dị một tứ thơ siêu thoát vượt trên ham muốn trần gian. 

Và bây giờ là một tâm hồn cao thượng:

cỏ dại

nếu được làm cỏ dại
mọc dưới bước chân người

ta sẽ không ngần ngại
nở thêm vài cánh hoa

để chân người êm ái
quên nỗi mệt đường xa ...

Không có ai muốn làm cỏ dại và không có ai nếu làm cỏ dại mà không bi ai cho số phận của mình. Con người bị đày làm cỏ dại mọc dưới gót chân người, lại ao ước nở thêm hoa để làm cho chân người êm ái quên nỗi mệt đường xa là một mong muốn cao thượng. Cái tư duy cao thượng đó đầy tính thơ vì nó không mong muốn mọc thêm cho dày lên để làm cho bàn chân người đi êm ái mà nó mong muốn “nở thêm vài cánh hoa”. Hoa là vẽ đẹp, hoa là hương thơm sẽ làm thư giản tâm hồn người đi trên cỏ. Bài thơ không mong muốn những điều cao xa, không chết cho quê hương, không ngủ vùi trên tay em nhưng chỉ muốn thành bông hoa cỏ lung linh.  Cái hoa cỏ lung linh đẹp bình dị, đẹp tự nhiên và ước muốn của hoa đầy tính Người. Bài thơ cho ta cái huyền nhiệm của bông hoa cỏ, làm cho những cánh hoa bé tí không những chỉ xoa bóp dịu dàng bước chân người lữ khách mà còn làm cho tâm thần con người êm ái, lắng xuống mọi điều của thế gian nhiễu sự. Đọc thơ ta bổng cảm nhận một khung trời dịu mát, một đường quê thanh vắng, một tâm trạng bình an nhờ vào cái ước mơ rất bình dị mà tác giả đã phổ vào thơ. Cỏ đã làm lắng đọng mọi xao động trong hồn và hoa đã làm thăng hoa cuộc sống trong êm ái, bình an của bước chân người lữ khách và của người ngồi đọc bài thơ.

Nguyễn Như Mây còn nhiều bài thơ ngắn ngọt ngào như thế, nó mang tâm hồn của thiên nhiên vào tâm hồn người, nó mang tình yêu cá nhân vào cõi thiên nhiên  và nó ban cho người dọc nhưng xúc cảm bất chợt, đến mau nhưng sự ngọt ngào lắng lại, chìm xuống và có thể trở thành trầm tích trong hồn khi ta yêu nó.

Trong khuôn khổ một bài đăng trên web phải ngắn và gọn tôi không thể viết nhiều. Xin giới thiệu dưới đây một vài bài thơ khác. Mong bạn đọc dành thêm thời gian thưởng thức./.

                                                       Châu Thạch

k h ô n g  đ ề

ta tìm gì trong núi
khói sương hay lòng mình ?

sương khói thì bồng bềnh
tìm chẳng bao giờ gặp !

lòng mình thì phơ phất
như lau trắng đầy rừng ...

k h ô n g  đ ề

ta giống như chiếc thuyền
gập ghềnh trăm ngọn sóng

ta giống như hy vọng
lênh đênh mãi biển đời

và, ta giống mọi người
khôg nhìn ra hạnh phúc !

k h ô n g  đ ề

thấy đường bay của chim trời
nhẹ như một vệt khói trôi
qua rừng

lòng ta nghĩ : khói trên sông
chẳng qua chỉ gợn nhẹ hồn
mình thôi !

để khi chợt đứng giữa trời
ngắm chim bay, thấy cuộc đời
nhẹ tênh ...

k h ô n g  đ ề

* tặng Nhà thơ Phương Tấn

ngả lưng tìm giấc ngủ
giữa núi rừng lặng im

không ngờ suối và chim
róc rách hoài trong lá

và không ngờ - thật lạ !
mình cũng chảy tràn lan

cả một trời thu vàng
gập ghềnh bao xác lá ...

* đèo Gia Pắc,
quốc lộ 28

k h ô n g  đ ề

chợt nghe giọt nắng vỡ tan
khi con chim hót trên cành
sớm mai

sao lòng ta cứ tiếc hoài
nắng trong veo đậu xuống tay
của mình ?

ước gì nắng cứ long lanh
cho ta soi thấy hồn mình
sáng trưng !

nhưng kìa, chim đã lên không
mang theo nhữg giọt nắng còn
mới tinh ...

c ả m  ơ n  c á t  b ụ i

cảm ơn cát bụi vô danh
một ngày nào đã kết thành
cõi ta

cảm ơn thân xác đã già
một ngày nào sẽ vì ta
lìa đời

cảm ơn ta vẫn mỉm cười
gánh bao cát bụi để rồi
về không !..

1985

k h ô n g  đ ề

Em bỏ quên đồi cát
vết rong rêu phiêu bồng

làm sao biết mênh mông
giấu trong từng hạt cát

làm sao nghe sóng hát
dội hết vào nhớ thương

trong khi cả đại dương
giấu vào anh hạt cát ?

đồi cát hồng mũi-ne
2001

t h ơ  v ề  H u ế


1.
đi trong đêm Thành - nội
chỉ mình tôi và trăng
tôi nghe lòng cây cối
nghiêng bao nỗi thăng trầm ...
*với Võ Quê
2.
tôi ngồi lặng ngắm sông Hương
đêm vàng ánh trăng buồn
cố đô
chợt nghe đâu có tiếng hò
hình như Em mới xuống đò
chèo đi .
.
1986
Huế
nguyễn như mây