Ác Mộng Sói Và Cừu - Lu Hà

Mê man giấc ngủ trưa

Mộng huyễn ồ hay chưa

Mơ thấy cừu và sói

Ôn lại chút tình xưa…

Hai mỏm đá gần nhau

Thăm thẳm vực suối sâu

Buồn đôi bên cách trở

Con cừu ứa lệ sầu !

Sói khoe khu mình ở

Rừng cỏ non chan chứa

Khóe hạnh cừu tuôn rơi!

Dưới chân toàn sói đá

Thôi sang đây hỡi bạn

Để chia ngọt sẻ bùi

Bướm hoa mừng xao xuyến

Chim cúc trái ngậm ngùi

Cừu giơ hai chân trước

Sói rón rén từng bước

Lẹ làng kéo bạn sang

Bỗng há mồm nuốt ực

Cừu kêu lên dãy dụa

Vùng vẫy mình đầy máu

Sói sướng rên ằng ặc

Thịt mày tao khoái khẩu !

4.10.2014 Lu Hà

Qủa là ban ngày tớ có suy nghĩ về đời sống con người, vể tình bạn và phản bội. Hiểu lầm và oán hận, thâm thù và buồn bực…. Nên trong giấc ngủ trưa tâm trí tớ lạc vào miền vô thức cõi hư vô. Tớ mơ thấy một con sói và một con cừu tỉ tê trò chuyện tâm sự về tuổi thiếu thời chúng từng là bạn của nhau. Sau đó theo cha mẹ mà phải sống cách xa nhau. Nhưng tình cờ lại trông thấy nhau từ hai mỏm núi gần nhau, phía dưới là vực suối sâu thăm thẳm vách đá lởm chởm nhiều cỏ lau gai góc. Chênh vênh trên hai khoảng không gian riêng biệt. Sói mời bạn sang bên mình chơi có lắm cỏ non hơn và tớ mơ thấy miệng con sói ngoạn chặt đầu con cừu…. Một giấc ác mộng kinh hoàng và tỉnh dậy được kể lại bằng thơ.

Ác mộng có thể là dấu hiệu của bệnh Parkinson. Những giấc mơ kinh hoàng vào buổi đêm có thể là một trong những dấu hiệu đầu tiên của căn bệnh Parkinson, theo các nhà khoa học. Những người mà kêu la hay khóc lóc trong khi ngủ có thể mắc bệnh này một vài năm sau đó.

Các chuyên gia đã phát hiện ra rằng những người bị bệnh "Rối loạn giấc ngủ REM" – bao gồm mơ ác mộng và bất ngờ vận động trong khi ngủ - thường dễ mắc bệnh Parkinson và các bệnh mất trí nhớ khác.

Trường hợp của tớ thì càng không phải là một chứng bệnh rối loạn thần kinh. Tuy là một câu chuyện kinh hoàng, hoang tuởng thần thoại, nhưng xét cho cùng lại mang một ý nghĩa triết học nhân văn ngụ ngôn siêu hình. La Fontaine là một thi sĩ người Pháp có trí tưởng tượng siêu đắng. Ông ta đã viết ra được, nghe nói khoảng 320 bài thơ ngụ ngôn gọi là Fabeln, lấy loài vật để mang tính tượng trưng nói về con người.

Mỗi nước, mỗi khu vực và mỗi thời kỳ văn học nhất định có những tên gọi khác nhau cho thể tài ngụ ngôn, theo đó đặc trưng thể loại cũng có những điểm dị biệt. Chẳng hạn tên fable ở Pháp, basnia ở Nga chỉ những truyện rất ngắn bằng thơ hoặc văn xuôi nêu thẳng ra một kết luận đạo lý, kết luận này khiến cho câu chuyện có ý nghĩa phúng dụ. Phần kể truyện của những câu chuyện dạng này khá giống truyện cổ tích (nhất là những truyện cổ tích về các loài vật), với giai thoại; phần đạo lý của nó gần với tục ngữ, cách ngôn. Về nội dung nó hướng tới chất "hiền minh" sâu sắc của trật tự tôn giáo hoặc đạo đức.

Ở Trung Quốc, ngụ ngôn cổ đại thâm nhập vào sách triết luận và chính luận của "chư tử" như Trang Tử, Mạnh Tử, Hàn Phi Tử..., vào các truyện kể trung đại như Bình thoại, Thoại bản và vào cả tiểu thuyết Đông Chu liệt quốc của Phùng Mộng Long.

Nhà tớ cũng có một cuốn sách thơ ngụ ngôn của La Fontaine, nhưng tớ chẳng có hơi sức đâu mà đọc cho tốn thời gian, nhiều chữ phải tra từ điển. Tớ thấy thơ phú của họ không có âm điệu nhạc tính như thơ Việt Nam hay như đường thi của Tàu.

Ví dụ ngay trang đầu là bài: “ Die Grille und die Ameise “ nghĩa là con sập sành hay bọ ngựa và con kiến.

“Die Grille, die den Sommer lang

zirpt und sang:

Litt, da nun der Winter droht,

harte Zeit und bittre Not:

Nicht das kleinste Würchen nur,

und vonFliegen keine Spur!

Und vor Hunger weined leise,

schlich sie sie zur Nachbarin Ameise, ….“

Tớ trích vài câu một bài thơ Pháp được dịch ra tiếng Đức và cách gieo vần theo văn phạm Đức. Các bạn thấy không rất giống thơ 8 chữ của ta theo vần lưng nối tiếp nhau bởi các chữ:

lang, sang,droht, not, nur, spur, leise, Ameise.

Qua bài thơ tớ hiểu đại khái là: Con bọ ngựa cả mùa hè dài nhảy nhót hát lên. Mùa đông sẽ đe dọa nạn đói, một thời gian đau khổ đắng cay, sẽ không còn miếng xúc xích nào, ruồi muỗi cũng không còn dấu vết. Nó cứ rên rỉ khuấy động bà kiến hàng xóm…Bà kiến cũng phải bực mình mắng mỏ. Khó khăn mấy thì ai cũng phãi chịu, hãy nên gìn giữ nhân cách của mình, đừng nài nỉ van xin người ta nữa. Khi mùa gặt chưa tới, ai cũng phải lo toan tính toán, tư bản lãi xuất nhà băng… Đại để người Việt Nam ta cũng có câu: Giấy rách giữ lề, người đẹp vì nết luá tốt vì phân vân vân và vân vân…

Thôi tớ cũng chẳng ngô nghê dịch hết cả bài thơ làm gì? Tuy rằng cũng có ý nghĩa dăn dạy đời nhưng với người Việt Nam hoàn toàn vô nghĩa. Ngôn ngữ, âm điệu, thơ gì mà ngang phè phè như văn xuôi. Tớ lại không phải là một Xuân Diệu thích thơ Pháp. Tớ chỉ quan tâm đến bài thơ của tớ làm ra sau khi ngủ dậy mà thôi:

“Ác Mộng Sói Và Cừu “

Con sói và con cừu là hai bản chất khác nhau. Một hung giữ chỉ thích ăn thịt kẻ khác, một thì hiền lành chỉ ăn cỏ. Chả thế ngày xưa Chúa Jesus đã gọi giáo dân của mình là những con cừu và tự ví mình như chủ chăn. Tớ mơ thấy con cừu và con sói tâm sự với nhau nhắc lại tình bạn xa xưa và muốn hòa hợp hòa giải về những bất đồng ý thức và về nòi giống. Giống như cộng sản và đồng bào tỵ nạn vậy. Công sản ra chiêu bài hòa hợp hoà giải. Vì bất đồng tranh cãi , oán thù nợ máu nên hoà giải, chung sống tin tưởng với nhau cho thật hòa hợp

“Mê man giấc ngủ trưa

Mộng huyễn ồ hay chưa

Mơ thấy cừu và sói

Ôn lại chút tình xưa…“

Có thể trong giấc ngủ say, tố hoàn toàn mất khả năng kiểm soát trí não. Tâm hồn thơ đã đưa tớ lạc vào miền vô thức và cho tớ thấy những cảnh vật thần tiên, hay quỷ thần, siêu hình, siêu tự nhiên?

Theo nhà phân tâm học Sigmar Freud: Vô thức là những quá trình xảy ra trong tâm trí của con người, xảy ra một cách tự động, không thể dùng ý chí để điều khiển. Nó bao gồm các quá trình tư duy, trí nhớ, và các động cơ tiềm ẩn.

Vô thức được ví như phần chìm của tảng băng tâm linh, góp phần quyết định trong việc hình thành các khuynh hướng của mỗi cá nhân. Trong vùng vô thức liên tục diễn ra cuộc đấu tranh giữa bản năng với bản ngã, giữa phần "con" và "người" và bản năng sẽ bị dồn nén lại trong hàng rào kiểm duyệt (censure) không cho vượt qua lên tầng ý thức được. Nên những xung lực này chỉ biểu hiện phần nào trong các giấc mơ. Vô thức nằm ở đáy sâu tăm tối của tâm linh nên không thể thực nghiệm và không thể khảo sát được bằng các trắc nghiệm.

Tuy là giấc mơ thôi nhưng trình tự lại diễn ra rất logich và rất biện chứng, mang tính triết học hẳn hoi.

“Hai mỏm đá gần nhau

Thăm thẳm vực suối sâu

Buồn đôi bên cách trở

Con cừu ứa lệ sầu “

Con cừu tâm địa hiền lương cũng như một tâm hồn thĩ sỉ phải thật thà, dễ xúc động xúc cảm. Con cừu đã khóc khi nhớ lại những kỷ niệm thiếu thời với bạn sói nhự ngày xưa chúng ta đều là học sinh cả duới mái trường xã hội chủ nghĩa, đều mang khăn quàng đỏ và muốn đạt danh hiệu cháu ngoan bác Hồ gì đó? Nhưng lớn lên thì chịu ảnh huởng giáo dục khác nhau, truyền thống đạo đức gia đình cũng khác nhau. Anh được đảng tẩy não thành con sói giữ, tôi theo gia đình sang Hoa Kỳ tỵ nạn sống nề nề nếp gia giáo thì tôi vẫn là con cừu chân thành tâm hồn tôi trong sáng.

Nhưng bản chất lưu manh ác độc, sói biết đươc bản tính cừu tốt bụng, thật thà tin bạn. Sói dụ dỗ cừu sang bên mỏm núi này chơi với sói. Giống như Đảng cộng sản với chiêu bài khúc ruột ngàn dặm dụ dỗ đồng bào hải ngoại có vốn tiền tài kỹ thuật trổ về xây dựng tổ quốc, thuế khoá và rất nhiều khoản ưu tiên đãi ngộ khác rất hời…

“Sói khoe khu mình ở

Rừng cỏ non chan chứa

Khóe hạnh cừu tuôn rơi!

Dưới chân toàn sói đá“

Và vì cuộc sống mưu sinh, vì lợi nhuận tương lai hứa hẹn và cừu chấp thuận sang thăm nhà sói, tiện lợi có thể kết hôn sinh con đẻ cái và ở luôn.

“Thôi sang đây hỡi bạn

Để chia ngọt sẻ bùi

Bướm hoa mừng xao xuyến

Chim cúc trái ngậm ngùi“

Qùa vậy cừu đã mềm lòng sang với sói truốc nhửng lòi phỉnh phờ huynh đệ, ca ca muội muội, cùng là văn thi sĩ cả, nghệ sĩ cả…

“Cừu giơ hai chân trước

Sói rón rén từng bước

Lẹ làng kéo bạn sang

Bỗng há mồm nuốt ực “

Kết quả là cuộc đời cừu tan nát, không những mất hết tương lai nghệ thuật sáng tạo gì, tri thức văn hóa quái gì mà ngay cái mạng sống của mình cũng tiêu tùng luôn.

“Cừu kêu lên dãy rụa

Vùng vẫy mình đầy máu

Sói sướng rên ằng ặc

Thịt mày tao khoái khẩu !“

Bài thơ ngụ ngôn này gọi là ác mộng cũng không phải vì không có hình ảnh con người, hay hình ảnh rùng rợn thời cải cách ruộng đất hàng vạn nông dân bị đội cải cách của ông Hồ chôn sống hoặc bỉ cày bừa lên đầu, bay búa rìu dập vỡ sọ kiểu lính Polpot, hay hàng triệu người Do Thái trong lò hơi ngạt ở trại Auschwitz thời Dức quốc xã.

4.10.2014 Lu Hà