Nguyễn Bắc Sơn, Chút Tình Mang Xuống Mộ Chí
- L ê Mai Lĩnh
- L
phóng bút
... Từ đó chúng tôi quen nhau. Nhưng mãi tới hai
năm sau, khi tuần báo Khởi Hành của Hội Văn Nghệ Sĩ Quân Đội giới thiệu những
bài thơ viết về chiến tranh "quá đã, quá xuất sắc, quá xuất thần" của Nguyễn
Bắc Sơn, tình bạn và tình thơ giữa anh và tôi mới keo sơn gắn bó.
1.
Điều không may cho Nguyễn Bắc Sơn (NBS), cũng là điều
không may cho chúng tôi, những người bạn, những độc giả đang muốn viết về ông,
là cho tới nay ông vẫn chưa về bên kia chín suối. Tại sao lại là điều không may
cho ông, là tại vì Đời Là Một Bể Khổ, như Phật nói. Do vậy, chưa chết là chưa hết
khổ. Mà, điều cũng là lạ, là đã rất nhiều lần ông muốn chết. Năm mới 15 tuổi,
ông đã lên nghĩa địa, cắt gân tay, nằm chờ chết. Không may cho ông là có người
vào thăm nghĩa địa, thấy ông nằm, máu me tùm lum tà la, người đó đã cứu ông, đã
cản trở bước đi của ông "phiêu diêu miền cực lạc". Sau đó, ít nhất
ông cũng có ba lần nhảy lầu tự tử, nhưng cũng chỉ sứt trán, rụng vài sợi lông,
trầy da, tróc vẩy chút chút. Không chết, trong khi đời là bể khổ. Điều này Phật
nói, chắc chắc là đúng, chứ không phải Lê Mai Lĩnh tôi nói. Thế là ông tiếp tục
Ngụp, Lặn, Bơi, Nhảy, Đánh Đu trong bể khổ.
Như thế ít ra là ông đã chơi cho tới "bốn lần"
thách thức, đùa với ông Tử Thần, và thách đố, đánh đu với ông Định Mệnh. Thấy
ông Nguyễn Bắc Sơn chịu chơi quá, ông Tử Thần, và ông Định Mệnh chào thua.
Còn như cái việc ông NBS chưa "an giấc nghìn
thu" là một điều không may cho chúng tôi. Là tại làm răng rứa? Xin thưa là
tại vì: nếu như ông "thôi còn thở" khi viết về ông, chúng tôi hoàn
toàn tự do, viết hưu, viết vượn, viết cọp, viết beo, viết thằn lằn, rắn rết,
chúng tôi không sợ. Khi vui, chúng tôi cho ông lên tận chín tần mây. Khi buồn, chúng
tôi đạp ông xuống bùn đen. Khi thương, chúng tôi gọi ông là thi hào, thi bá.
Khi buồn, chúng tôi gọi ông là nhà thơ tép rêu, cò con.
Thật tội nghiệp, khó khăn cho chúng tôi là ông còn
thở. Nên viết khen ông, thì sợ rằng, ông cho chúng tôi là một: lũ nịnh bợ, thấy
ông là Thi Bá nên tìm cách tâng bốc để được đến gần ông. Nếu viết chê ông, thì
sợ rằng, ông sẽ đánh cho chúng tôi sặc máu đầu có làm đơn năn nỉ xin ông tha,
ông cũng không tha. Tôi phải viết hoa hai chữ Võ Sĩ. Thưa ông NBS, tôi biết sợ
ông quá đi chứ. Tôi sợ nhất ở ông là ngón đòn "Song Cước" và nhiều
ngón đòn khác nữa... Tôi đã có những đêm trăng Phan Thiết, chứng kiến ông dạy
võ cho những đệ tử choai choai của ông dưới những tàn lá cây dừa, trước sân nhà
của một người bạn gần cổng chữ Y.
Từ những đêm hôm ấy, tôi bắt đầu "kết-mô-đen"
với ông.
2.
Bấy giờ là tháng 9 năm 1968, sau khi tốt nghiệp
trường Bộ Binh Thủ Đức, tôi chọn về tiểu khu Bình Thuận ( Phan Thiết). Sau khi
trình diện phòng Tổng Quản Trị/ Ban I, viên Đại úy Trưởng Phòng cho tôi thêm một
tuần nghỉ phép, để sau đó đến nhận Sự Vụ Lệnh ra đơn vị là một đại đội Địa
Phương Quân đóng gần cổng chữ Y, đường lên Quân Y viện Đoàn Mạnh Hoạch, cũng là
đường lên sân bay.
Trong một tuần nghỉ phép này, không biết do ai giới
thiệu, tôi quen anh Nguyễn Văn Hải, tên khai sinh của thi sĩ Nguyễn Bắc Sơn.
Trong lần đầu gặp anh cùng với một số anh em văn nghệ địa phương trong một cuộc
rượu, anh em yêu cầu tôi đọc thơ. Lần đó tôi đọc thơ và tôi đã khóc giữa cuộc
rượu. Tôi không biết và nhớ là tôi đã khóc. Mãi tới lần sau đó, anh em nói cho
tôi biết.
Từ đó chúng tôi quen nhau. Nhưng mãi tới hai năm
sau, khi tuần báo Khởi Hành của Hội văn nghệ sĩ Quân Đội giới thiệu những bài
thơ viết về chiến tranh "quá đã, quá xuất sắc, quá xuất thần" của
Nguyễn Bắc Sơn, tình bạn và tình thơ giữa anh và tôi mới keo sơn gắn bó.
Tôi cũng được biết, người cha của anh cũng tham
gia Kháng Chiến và tập kết như người cha của tôi. Và hẳn nhiên, người mẹ của
anh cũng như người mẹ của tôi phải buôn bán tảo tần, đầu sông cuối chợ, mưa mai
nắng trưa, nuôi con cho chồng "đi làm cách mạng". Còn như các ông
càng làm cách mạng chừng nào thì loài người càng thêm sặc máu, nói như thơ NBS,
thì đó là chuyện về sau. Nhưng trước nhất, vào cái thời điểm Thực Dân Pháp xâm
lăng, "Đúng là các ông đã đi làm cách mạng."
Chúng tôi thành lập một nhóm văn nghệ tỉnh lẽ, gồm
các anh: Tạ Chí Đại Trường, bấy giờ là trung úy phục vụ tại quân Y viện Đoàn Mạnh
Hoạch, nhà thơ Từ Thế Mộng, nhà thơ Nguyễn Như Mây, nhà văn Phạm Văn Nhàn, nhà
thơ Nguyễn Dương Quang, nhà thơ Nguyễn Quốc Hùng, nhà thơ Mai Việt, nhà báo
Nguyễn Ngọc Hương, nhà thơ Phạm Cao Hoàng, nhạc sĩ Phan Anh Dũng, nhà thơ Nguyễn
Bắc Sơn và tôi... Sương Biên Thùy, một bút hiệu rất chi Cải lương, Hồ quảng.
Chúng tôi chủ trương và phát hành tờ Nguyệt san
Quê Hương, ra được 2 số. Đó là tờ tạp chí văn học, nghệ thuật đầu tiên trong lịch
sử văn chương chữ nghĩa của tỉnh Bình Thuận.
Tôi còn nhớ trong số 2, chủ đề viết về người nữ
sinh Phan Thiết, có một bài phỏng vấn nhiều người, nhiều giới, xem họ nghĩ gì về
người nữ sinh Phan Thiết. Bài phỏng vấn này do Nguyễn Bắc Sơn phụ trách.
Trong bài phỏng vấn đó, có một cô nữ sinh Phan Bôi
Châu trả lời rất vui, rất ngộ nghĩnh. Cô nói: "Cha mẹ chúng tôi sinh chúng
tôi ra đâu phải để cho các ông nhìn."
Tôi biết, trước đoạn đường gần trường Phan Bội
Châu có một quán cà phê vỉa hè. Thường thường, mỗi ngày, mỗi buổi sáng, trước
khi tới nhiệm sở, anh em chúng tôi, đa số là sĩ quan, ghé vào quán uống một ly
cà phê đầu ngày, nhưng chủ đích thật ra là ngồi để chiêm ngưỡng nhan sắc của
các cô.
Có lẽ cô này phàn nàn, khiếu nại, ta thán, nguyền
rủa chúng tôi về trường hợp các cô "bị nhìn" như thế.
Vào năm 1971, tôi không nhớ tháng nào, tôi nạp đơn
ứng cử dân biểu. Hình như điều này không làm cho NBS vui, nên trong thời gian
đó tôi chạy ngược chạy xuôi, lầm lũi ngày đêm đi kiếm, đi xin phiếu, đi mót, đi
ăn mày phiếu, Nguyễn Bắc Sơn đã không giúp tôi dù chỉ một tiếng nói. Tôn trọng
tài năng của bạn, tôn trọng tự do của bạn, lẽ nào tôi ghét NBS về chuyện này.
Tôi là ứng cử viên đối lập, nên sau khi tôi thất cử,
Đại tá Ngô Tấn Nghĩa (Tỉnh Trưởng Bình Thuận) đổi tôi lên Đà Lạt.
Đêm 1/4/75 Đà Lạt di tản. Đêm hôm sau, tôi định ngủ
tại nhà Nguyễn Bắc Sơn chờ sáng mai tìm đường bênh. Đêm đó, lính tan hàng, vô kỷ
luật, đã nhiều lần chĩa súng vào nhà NBS đòi mở cửa. Vợ chồng con cái NBS nằm
trên lầu, tôi nằm núp dưới bàn dưới lầu. Nhiều lần tình trạng như thế xảy ra,
và tôi phải quyết định từ giã gia đình NBS từ đêm đó, trên chiếc Honda, tôi chạy
về hướng Bình Tuy.
Sau ngày 30/4/1975, người cha của thi sĩ Nguyễn Bắc
Sơn trở về, không biết gia đình của NBS đã nói như thế nào mối liên hệ tình cảm
giữa vợ chồng tôi và vợ chồng NBS. Ông cụ, bấy giờ là Đại tá Quân đội Nhân dân,
đã đến thăm và tặng quà cho vợ chồng tôi trong trại tù. Ông cụ cũng có hứa sẽ
làm đơn "bảo lãnh" cho vợ tôi về sớm
Một thời gian ngắn sau, ông cụ qua đời trong một
tai nạn xe hơi.
Sau này về Phan Thiết, tôi được dư luận cho biết:
là cụ chết do sự tranh chấp địa vị và quyền lợi giữa những người miền Nam tập kết
và những người Hà Nội vào tiếp thu. Lại có dư luận khác, cái chết của cụ là do
sự tranh chấp, thanh toán nhau giữa cánh theo Trung Quốc và cánh theo Liên Sô.
Những đoạn trích sau đây nằm trong một bài thơ
Nguyễn Bắc Sơn làm sau khi cụ mất 5 năm, bài Chuyện Hai Bố Con Tôi. Bài thơ quá
hay. Hình như bài thơ nào của NBS cũng quá hay.
...
Bố tôi qua đời đúng năm năm
Tôi viết bài thơ này Để tâm sự cùng một người khuất
núi
Thuở sinh tiền
Ông rất thương tôi
Và tôi rất thương ông
Nhưng hai chúng tôi
Đúng là hai người đàn ông có bề ngoài lãnh đạm.
Bố tôi ước mơ làm cho loài người sung sướng
Và thế là ông từ tuổi thanh xuân
Cùng bạn bè đi làm cách mạng
Ông càng làm cách mạng chừng nào
Thì loài người càng thêm sặc máu
Tôi ước mơ cõi đời tốt dẹp
Và thế là tôi làm thơ ca tụng loài người
Tôi càng ca tụng chừng nào
Thì loài người càng xấu xa chừng nấy
...
...
Nếu mỗi chúng ta có làm điều gì tốt đẹp
Chẳng qua là để phát huy một tấm lòng son
Còn trái đất cứ ngày đêm sáng tôi
Thịnh đã rồi suy
Suy rồi lại thịnh
Bố ơi bố đã ra về
Con ở lại làm thơ và chữa bịnh
Chúng ra đến nơi này để phát huy một tấm lòng son
Thành hay bại chỉ là chuyện vặt
Rất nhiều bài thơ của thi sĩ Nguyễn Bắc Sơn, từ
trong tập Chiến Tranh Việt Nam Và Tôi, ra đời cách đây đã hơn 30 năm, đến những
bài thơ làm mới nhất sau này, đều có cái size, cái kích thước, cái tầm cỡ rất
chi là Nguyễn Bắc Sơn. Không thể lầm lẫn với người khác. Cái size, kích thước,
tầm cỡ của một thi hào.
Do vậy, khi đọc thơ NBS, quí độc giả có nổi da gà,
nhịp tim đập mạnh, hơi thở dồn dập, muốn cười to khóc thét, muốn la toáng lên
là do chất thơ của NBS đang ngấm vào người quí vị. Nhưng điều này cam đoan
không có hại cho sức khỏe. Hoàn toàn an toàn trên xa lộ. Xa lộ thơ.
Ngày 30.11.1983 tôi ra khỏi trại tù Z30A, Gia
Rai/Long Khánh, trại phát cho tôi 50 đồng và hai bộ quần áo. Như các bạn tù
khác, ra tới chợ Gia Rai tôi bán hai bộ áo quần tù, được bao nhiêu tiền tôi
không còn nhớ. Tôi đã ăn một tô phở và uống hai ly nước mía.
Tất cả bao nhiêu và còn lại bao nhiêu, tôi không
còn nhớ. Nhưng có một điều mà tôi đã nghe nói trước khi còn ở trong trại là tôi
không bao giờ quên. Đó là, khi những người đi học tập cải tạo về tài xế xe đò
cho đi không lấy tiền, cũng có lúc hành khách cùng chuyến xe, họ tranh nhau trả
tiền cho người tù.
Tôi ăn phở, tôi uống hai ly nước mía là quá ít.
Khi đã có Quới Nhơn giúp đỡ như thế, tại sao mình không ăn nhiều hơn, không uống
nhiều hơn cho cái bao tử được...
Tôi đưa tất cả số tiền còn lại cho người tài xế để
mua vé về Phan Rang. Người tài xế nói là với số tiền đó tôi chỉ đi tới Phan Thiết.
Và tôi đã đi Phan Thiết.
Từ bến xe Phan Thiết, tôi đi bộ về nhà NBS. Cả nhà
vui mừng khi thấy tôi trở về. Bà mẹ của Sơn cầm tay tôi và khóc. Khi đó, nhìn
lên bàn thờ tôi đã thấy chân dung của người cha của NBS.
Sau một đêm ngủ đỗ, sáng hôm sau mẹ của NBS cho
tôi 100 đồng và NBS chở tôi lên bến xe bằng chiếc Honda Dame.
Ngày 20.4.2005 vừa qua. Khi gọi điện thoại về cho
chị NBS xem chị đã nhận được tiền tôi gởi về tặng vợ chồng chị hay chưa. Chị
cho biết ngay hôm sau ngày tôi gởi điện báo tin trước là tôi đã gởi tiền. Trong
câu chuyện thăm hỏi, chị cho tôi biết, cái xe Honda Dame đó, vào thập niên 80,
anh NBS đã cho ai rồi, trong nhà không biết. Công việc của NBS bây giờ là mỗi
ngày, theo Thi sĩ Từ Thế Mộng cho biết qua điện thoại, là mỗi sáng, NBS ra đường
rong chơi. Trước khi đi, vợ hay con cho vài chục ngàn dằn trong túi. Nhưng khi
ra đường, thấy ai nghèo khó, hành khất là anh cho tất, tặng tất. Hôm sau cũng
thế, ngày mai cũng vậy.
Vậy nhân đây tôi xin đề nghị, là những ai ở Hải
Ngoại có lòng Từ Bi, Bác Ái muốn giúp đỡ người nghèo tại việt Nam, xin liên lạc
với bạn tôi, Thi sĩ Nguyễn Bắc Sơn, nhà số 5, đường Chu Văn An, Phan Thiết.
... Cam đoan tiền đến đúng tay người nhận.
3.
Nhưng có thật ban tôi. thi sĩ Nguyên Bắc Sơn làm
thơ hay không?
Để trả lời câu hỏi này, tôi xin mạo muội để thưa rằng:
Nguyễn Bắc Sơn không làm thơ.
Nguyễn Bắc Sơn chỉ là một gã thư ký riêng "rất
đặc biệt" của nàng thơ "đẹp, múp và mướt, trường túc, núi, đồi nhấp
nhô. Quá đã".
Nguyễn Bắc Sơn chỉ là tên tà lọt làm cái công việc
chỉ ghi chép cho ông Thần Thơ hay ông Thánh Thơ.
Hay nói một cách khác, thơ của Nguyễn Bắc Sơn viết
là "thơ Thần, thơ Thánh, thì một người tự nhận mình là một tên DU ĐÃNG như
NBS, không thể làm được những bài thơ thần sầu quỉ khốc như thế:
... Trên trái đất có rừng già, núi non cùng sông
biển
Trong Nguyễn Bắc Sơn có một kẻ làm thơ
Kẻ làm thơ đôi khi biến thành du đãng
Hoặc làm thơ theo khí hậu từng mùa
...
(chân dung Nguyễn Bắc Sơn, trong Chiến Tranh Việt
Nam Và Tôi)
Hẳn quí độc giả còn nhớ như tôi, là trong Quốc văn
Giáo Khoa Thư (nếu tôi không lầm) có bài nói về Chăn Trâu, có câu:
"Ai bảo chăn trâu là khổ. Chăn trâu sướng lắm
chứ?"
Tôi nói lại theo cái ngu của tôi:
"Ai bảo làm thơ là sướng, làm thơ khổ quá đi
chứ?"
Làm thơ khổ quá đi chứ?
Tôi nhớ cách đây 50 năm, khi tôi mới tập tễnh làm
thơ để thực hiện "giấc mơ làm thi sĩ" mẹ tôi còn sống, nhưng tôi thử
xem như mẹ tôi đã chết, để làm bài thơ "khóc mẹ". Tôi bắt đầu bài thơ
Khóc Mẹ với câu:
"Than ôi mẹ đã đi rồi"
Thì đúng rồi, Mẹ đã đi rồi, nhưng mà là: mẹ tôi đi
chợ.
"Đi rồi" trong ý nghĩ của tôi là chết.
Nhưng mẹ tôi đang ngồi nấu ăn kia, mẹ tôi đã chết đâu. Nên câu thơ "Than
ôi mẹ đã đi rồi" vừa là câu đầu cũng là câu cuối.
Nhưng đến năm 1988, mẹ tôi chết thật, thì từ đó tới
nay tôi chưa làm được bài thơ nào để Khóc Mẹ.
Đấy, quí vị thấy chưa Làm Thơ Khổ Quá Đi Chứ.
Một ví dụ khác để quí vị thấy làm thơ khổ quá đi
chứ.
Năm nay tôi 70 tuổi, hai người đàn bà tôi đang yêu
là cô Condoleezza Rice và bà Hillary Clinton. Thế mà tôi yêu từ năm tôi 68 tuổi
nay là 70 tuổi, tức là đã hai năm yêu thầm yêu trộm, yêu như điên như cuồng,
tôi vẫn chưa làm được một bài thơ tỏ tình cùng lúc với hai nàng.
Đấy, quí vị thấy chưa: làm thơ khổ quá đi chứ.
Nhưng lần này thì tôi biết tại mần răng tôi làm
thơ khó. Đó là, trong thâm ý của tôi là để tiện việc sổ sách. Tôi chỉ làm một
bài thơ như để tỏ tình với cả hai nàng. Vì rằng, làm thơ khổ quá đi chứ, nên tôi
ngu gì để làm hai bài cho hai nàng.
Cùng một lúc cho nhọc thân và mất thời gian. Thời
gian là dollar kia mà. Nhưng cái dễ là giá như hai nàng là một cặp song sinh.
Nhưng cái khó là hai nàng, người đầu sông kẻ cuối chợ. Nói rõ ra là, tính cách
của hai nàng hoàn toàn khác nhau. Một nàng, thì nước da hồng quân, mà theo Cổ
Nhân phán, xin lưu ý với quí vị là Cổ Nhân phán chứ không phải là tôi. Theo Cổ
nhân "nước da hồng quân cởi quần không kịp". Tôi không biết Cổ Nhân
muốn nói gì.
...
Vậy thì, một tên tự nhận mình là du đãng như Nguyễn
Bắc Sơn, thì mần răng có thể cho ra đời những bài thơ như Thần như Thánh như thế.
Tôi nghi ngờ tài năng của NBS lắm. Tôi đã để ra nửa đời nghiên cứu, tra hỏi, thẩm
định, cân nhắc, tìm tòi, đắn đo, suy tính.
Nay, tôi đi tới kết luận, là trong đầu của Nguyễn
Bắc Sơn, có một nàng thơ xinh đẹp, múp mướt, trường túc... cũng có thể là trong
đầu NBS có một ông Thần Thơ hay Thánh Thơ nằm vùng, đóng chốt, mai phục, trong
đó. Có khi NBS nói: "Làm Thơ Theo Khí Hậu Từng Mùa" có nghĩa là NBS
chờ cho tới khi Nàng Thơ, Thần Thơ, Thánh Thơ đọc và tên tà lọt Nguyễn Bắc Sơn
cứ thế chỉ ghi ghi chép chép. Một người tự nhận mình là Du Đãng, là NBS, không
thể làm được những bài thơ dễ dàng, hay ho, mê ly rùng rợn, vô tiền khoáng hậu
như thế, nếu không có Nàng Thơ (....) Thần Thơ, Thánh Thơ thường trực, đóng chốt,
mai phục, nằm vùng trong đầu Nguyễn Bắc Sơn để đọc, để gà, để làm được những
bài thơ người chết cũng đội mồ dậy đòi xem, đòi đọc cho bằng được Từ đó, tôi
cũng suy ra rằng, những lúc Nguyễn Bắc Sơn "lên cơn nổi khùng, quậy, phá,
điên, nhảy lầu" đó cũng là lúc ông Thần Thơ và ông Thánh Thơ đang gây chiến
tranh, mà chiến trường là cái đầu của NBS, để tranh đoạt chiến lợi phẩm là Nàng
thơ...
Nếu những ai đó, kia, này, nọ... cũng có những
nghi ngờ như tôi, hãy cùng tôi góp tiền lại, áng chừng 1.000.000.000 đô la, bắt
cóc NBS, có hay không Nàng Thơ, Thần Thơ, Thánh Thơ mai phục, nằm vùng, đóng chốt...
4.
Sau đây là những câu thơ của Thần Thơ, của Thánh
Thơ được chép chép ghi ghi bởi Thi sĩ du đãng Nguyễn Bắc Sơn.
...
Bên cạnh nhà tôi
Sống một kẻ láng giềng
Y thường phóng uế trước nhà
Khi con gà nòi của y đi lạc
Y nhìn vào nhà tôi
Và chửi thề như máy
Tôi đinh đến mùa hè này
Tôi sẽ đá Y một đá
(Viết Tặng
Những Nhà Cách Mạng Giả Hình Trong Thời Đại Tôi - CTVNVT)
...
Khi em chết đi
Em sẽ thành sấm sét
Thành bụi vàng
Thành gió thành mây
Trong vũ trụ hoài hoài sinh diệt
Con sinh ra đời
Chắc gì đã là điều đáng vui
Bạn ta gục chết
Chắc gì đã là điều đáng tiếc.
(Con Trai
Ta Ra Đời, Người Bạn Ta Nằm Xuống. CTVNVT)
...
Có khi nghĩ trời sinh một mình ta là đủ
Vì đám đông quậy bẩn nước hồ đời
Nhưng lại nghĩ trời sinh thêm bè bạn
Đễ quàng vai ấm áp cuộc rong chơi
Dù mỗi ngày ta xé đi năm mười tờ lịch
Thì thời gian đâu có chịu trôi nhanh
Dẫu đen bạc là nơi cố xứ
Bỏ đi biền biệt cũng không đành
(Mai Sau Dù Có Bao Giờ - CTVNVT)
...
Ta vốn ghét đàn bà như cứt
Nhưng vì sao ta lại yêu em
Ôi mắt em nhìn như là bẫy chuột
Ta quàng xiên nên đã yêu em
(Trên Đường Tới Nhà Xuân Hồng- CTVNVT)
...
Kẻ thù ta ơi những đứa xâm mình
Ăn muối đá mà hăng say chiến đâu
Ta vốn hiền khô ta là lính cậu
Đi hành quân rượu đế vẫn mang theo
Mang trong đầu những ý nghĩ trong veo
Xem cuộc chiến như tai trời ách nước
Ta bắn trúng ngươi vì ngươi bạc phước
Vì căn phần ngươi xui khiến đó thôi
Chiến tranh này cũng chỉ l~một trò chơi
Suy nghĩ làm gì lao tâm khổ trí
Lũ chúng ta sống một đời vô vị
Nên chọn rừng sâu núi cả đánh nhau
Mượn trời đât làm nơi đốt hỏa châu
Những cột khói giả làm rồng thiêng uốn khúc
Mang bom đạn chơi trò chơi pháo tết
Và máu xương làm phân bón rừng hoang
(Chiến tranh Việt Nam Và Tôi)
Sau đây là hai bài thơ của Thần của Thánh, được
ghi ghi chép chép bởi tên tà lọt, thi sĩ du đãng Nguyễn Bắc Sơn.
Bài Thơ Tình Viết Khi Nổi Sùng
Thời mạt thế người ta yêu nhau bằng cái búa
Và tặng nhau hàng chục nhát dao găm
Anh, kẻ chập chờn giữa càn khôn lảo đảo
Tặng cho em nguyên một đóa trăng rằm
Thôi, thời đại chúng ta, thời của những thằng lăn
dưa đá cá
Tâm hồn em ô nhiễm cũng là thuờng
Trời đất đã cho anh nụ cười bất sá
Sá gì cái chuyện tơ vương
Gặp Mùa Gió, Lòng Mình Cũng Gió
(Chép tặng Lê Văn Chính)
Rồi một hôm gió bấc có ai ngờ
Ai lãng đãng ngờ chi con gió bấc
Cây bạch đàn trước cửa nhà em đang còn hay đã mất
Sao anh hình dung như có vết thương
Đang loang ra trong vũng máu vô thường
Truyền tín hiệu đến ngậm ngùi vô tận
Anh có nghe chuyện đời em lận đận
Những chuyên đi buôn, những chuyến xe đò
Tiếng nói sau lưng lời chua chát nhỏ to
Giòng lệ em khô nhưng vẫn là giòng lệ mặn
Đã qua chưa ôi cái đời đăng đẵng
Đứng bên kia sông cũng ngó thấy điêu tàn
Băng giá chuyển mình băng giá mau tan
Tiếc câu thơ anh không thể làm cho đời em ấm cúng
Tiếc loài người bày ra xích xiềng huyễn vọng
Đến nỗi quên mình là hạt giống vô biên
Câu chuyện tình như ngọn gió miền miền
Thổi ấm Kinh Thi thổi lạnh hồn Kinh Dịch.
5. và 6.
Trong chiến tranh Việt Nam vừa qua, hậu quả của nó
đưa tới nhiều mất mát, nhiều tai ương, khổ đau cho nhân dân. Những mất mát, khổ
đau đó, đã có nhiều người nói tới, viết ra, khắc ghi trong lòng. p>Nhưng có
một điều, chưa ai nói tới, là cũng từ cuộc chiến tranh đó, lịch sử đất nước ta,
xét về lãnh vực văn học, đã sản sinh ra được hai nhà Thiên Tài. Đó là, về âm nhạc
có Nhạc Sĩ Trịnh Công Sơn, về Văn Chương có Thi Sĩ Nguyễn Bắc Sơn.
Trịnh Công Sơn có những bản nhạc phản chiến, Nguyễn
Bắc Sơn cũng có những bài thơ phản chiến.
Hẳn nhiên bên cạnh đó cũng có những khác biệt, như
Trịnh Công Sơn phản chiến khi ông đứng ngoài cuộc chiến. Nguyễn Bắc Sơn phản
chiến khi ông là MỘT NGƯỜI LÍNH TRONG CUỘC CHIẾN.
Một khác biệt nữa, sau 1975 Trịnh Công Sơn đã đầu
hàng CS, trong khi Nguyễn Bắc Sơn vẫn cho mình sự ngang tàng của MỘT NGHỆ SĨ, KẺ
SĨ.
Dù có những khác biệt đó, nhưng chúng ta phải công
tâm và rộng lượng để xác nhận rằng: CẢ HAI ÔNG ĐỀU LÀ THIÊN TÀI CỦA VĂN HỌC VIỆT
NAM.
(Lê Mai Lĩnh tôi xin trở lại vấn đề này trong một
bài viết khác)
...
Lời sau chót gởi người bạn xưa. Phan Thiết
Thưa ông, Biết ông là một võ sĩ, tôi đã tuyên bố,
là : tôi sợ ông rồi. Nhưng điều tôi muốn thưa với ông, rằng thì là, đừng vì bài
viết này mà ông cao hứng đùa thêm nữa với Tử Thần và Định Mệnh.
Đêm qua, tôi đã gặp Tử Thần và Định Mệnh, hai ông ấy
có nhắn với tôi rằng: mày hãy nói cho thằng bạn mày, tên thi sĩ du đãng Nguyễn
Bắc Sơn, là đừng đùa dai với bọn ông. Những lần trước, ông tha. Nhưng lần này
mà đùa nữa, bọn ông bắt.
Tôi được Thi Sĩ Từ Thế Mộng cho biết, thứ tiêu khiển
từ lâu nay của ông, là muốn làm một vị Bồ Tát, đem tiền bố thí cho chúng sanh.
Ông yên tâm, tôi sẽ có tiền mang Về cho ông chơi trò chơi Từ Bi, Bát Ái. Để ông
chơi một mình không vui. Tôi sẽ chơi với ông, cùng với Nguyễn Như Mây, Nguyễn
Ngọc Hương, Từ Thế Mộng. Chúng mình sẽ lập một cái bang mệnh danh là Ngũ Hổ
Bình Tài. Chúng mình sẽ mua năm chiếc xe đạp cho Ngũ Hổ. Mỗi sáng, sau chầu cà
phê chào bình minh đầu ngày, chúng mình sẽ lên đường vào tận hang cùng ngõ hẹp,
tặng tiền cho người nghèo. Mà là tặng tiền Mỹ. Đô la xanh. ok.
Tôi đang gom tiền. Khi nào đủ một tỉ đô la. Sáng
hôm sau đã có mặt tôi tại Phan thiết.
Sau chót, xin ông hãy xem bài viết này như một món
quà tặng ông, chị Hồng và các cháu, cũng như tặng bạn bè của chúng ta ngày xưa ở
Phan Thiết.
Mỹ Quốc 5/5/05
(bạn ông).
Lê Mai Lĩnh
(Nguồn: Thư Quán Bản Thảo, Tập 20 tháng 7-2005
Chủ đề nhà thơ Nguyễn Bắc Sơn