Rửa Hận Nam Quan
- kịch thơ Đường Sơn Đỗ Quý Sáng
& Hồ Công
Tâm
[Để ghi nhớ tội bán nước cầu vinh của Đảng Cộng Sản
Việt Nam đã cắt đất ở vùng biên giới Hoa Việt và vùng biển trong Vịnh Bắc Việt
dâng quan thầy Trung Cộng vào những năm cuối của thế kỷ 20 vừa qua!]
Mở trang Đại
Cáo Bình Ngô
Bút thơm tự
thuở dựng cờ Chí Linh
Cổ nhân
thướng mã trị bình
Thập niên
binh hỏa tri tình Lũng Nhai
[HCT]
1 . Nam
Quan Trường Hận!
Lời Nguyễn
Phi Khanh
Nam nhi
ghi nhớ hận Nam Quan
Thương
khóc mà chi lệ ngút ngàn
Mài kiếm
nuôi hờn, nuôi chí lớn!
Độc thư cứu
quốc, cứu lê dân!
Ra đi, hồn
gởi về quê Việt
Dẫu thác,
xương phơi ở đất Tần
Sông núi một
ngày thâu trở lại
Nghìn
trùng, vọng bái kiến tân quân!
[HCT]
Lời Nguyễn
Trãi
Chữ hiếu
đành cam lỗi đạo thờ
Giang sơn
nghĩa cả dám làm ngơ !
Bình
Ngô, ngẫm kế tiêu trừ giặc
Lạc Việt,
tìm phương quyết dựng cờ
Nếm mật nằm
gai nơi hỏa tuyến
Vào sinh
ra tử chốn quân cơ
Nam Quan, ải
Bắc phân cương giới
Rửa hận
ngàn sau sạch vết nhơ !
[HCT]
2 . Nguyễn Trãi ở Đông Quan
Bao ngày
nuôi chí ở Đông Quan
Hùng lược
tiên sinh lướt gió ngàn
Thảo hịch
soạn thư bài đại cáo
Mài nanh
dũa vuốt mộng an dân
Đặng Dung
trao kiếm trung hưng Việt
Quí Khoách
chờ mưu phản kích Tần
Sao ý tiên
sinh còn lưỡng lự
Bao giờ trống
nổi giữa trung quân ?!
[Đường Sơn
ĐQS]
Lời Nguyễn
Trãi
Thề sẽ tận
trung trọn hiếu thờ
Ức Trai
báo quốc há lòng ngơ
Phù Hồ,
cha chịu đày lưu xứ
Phục Việt,
con tung dịp phất cờ
Ngại sách
Trùng Quang hồi quý tộc
Kín mưu
Bình Định chuyển thời cơ
Với dân nổi
lửa bùng quan ải
Thỏa chí
bình Ngô gột nhuốc nhơ
[Đường
Sơn]
* Khi ở Đông Quan, Nguyễn Trãi làm thất vọng Thị Lộ,
vì đã không đáp lời mời của Đặng Dung tham gia phục Trần cùng với Trùng Quang Đế.
Nguyễn Trãi giải thích rằng mình do dự phù Trần vì e dựng lại chế độ vương hầu
phong kiến mà nhà Hồ (Quí Ly) đã muốn cải cách. Nguyễn Trãi cho Thị Lộ hay mình
đã ngầm liên lạc với hào kiệt ở Lam Sơn cùng toàn dân khởi nghĩa cho một thời đại
mới.
3 . Nguyễn
Trãi về Côn Sơn rủ Trần Nguyên Hãn phò Lê Lợi
Lời Nguyễn
Trãi
Ta từ gạt
lệ biệt Đồng Quan (1)
Nghĩ tủi
gia thân hận bạt ngàn
Chẳng phụ
Trần triều quên biến cố
Hiềm ngờ
Nghệ đế rẻ lương dân (2)
Ta nương nhà
cỏ mơ Lương, Lượng (3)
Ngươi ẩn
thôn trang mộng Tín, Tần (4)
Lê Lợi Lam
Sơn cờ đại nghĩa
Ngươi cùng
ta chịu xuất đăng quân?
[Đường Sơn
ĐQS]
(1) Đồng Quan là một trong 6 cửa ải ở Lạng Sơn,
nguy hiểm bậc nhất, Tầu thiệt mạng ở đây nhiều nên gọi là Quỷ Môn Quan. Ông
Phan Thanh Giản đi sư Tầu có tả ải này như sau:
Buổi sứ
trình đêm mưa dậm tuyết
Bạn cố tri
minh nguyệt quan san
Rạng ngày
tới ải Đồng Quan
Tiếng xưa
thập khứ nhất hoàn là đây!
Nguyễn Trãi ẩn núp dõi theo cha khắp các ải, sau gặp
tại Nam Quan.
(2) Nguyễn Trãi là cháu ngoại Băng Hồ Tướng Công,
Tư Đồ Trần Nguyên Đán. Đán có công dẹp Dương Nhật Lễ, tôn tướng quốc Phủ lên
làm vua là Nghệ Tông. Đán cáo quan về ở ẩn tại Côn Sơn, gả con gái cho Nguyễn
Phi Khanh trong hàng dân dã. Nuôi Nguyễn Phi Khanh ăn học đậu Thái Học Sinh,
nhưng Nghệ Tông ghét dân dã mà với cao nên không dùng. Sau Hồ Quí Ly cướp ngôi,
vời Khanh ra làm Hàn Lâm Học Sĩ. Cháu nội Trần Nguyên Đán là Trần Nguyên Hãn,
anh em cô cậu với Nguyễn Trãi, có tài nuôi chim đưa thư và giỏi binh cơ nhưng
không muốn giúp Giản Định Vương Trần Quĩ
(con thứ Trần Nghệ Tông khởi nghĩa ở Ninh Bình). Nguyễn Trãi tìm được minh chủ
Lê Lợi, anh hùng áo vải dân dã nên rủ Trần Nguyên Hãn ra làm võ tướng cùng giúp
cuộc khởi nghĩa. Trần Nguyên Hãn sau cũng được phong chức Tư Đồ, đã quyết thắng
nhiều trận quan trọng, như trận chiếm thành Xương Giang. Hãn sau bị dèm pha và
bị Lê Thái Tổ nghi kỵ mà sát hại. Trên đây là hai anh em đối thoại bàn việc.
(3) Trương Lương và Gia Cát Lượng, hai bậc thầy
khuông phò Hán và Hậu Hán (đời Tam Quốc).
(4) Hàn Tín và Tô Tần, hai người, một có tài binh,
đời Hán và một có tài chiến lược liên minh thời tiên Tần Chiến Quốc.
Lời Trần
Nguyên Hãn
Nội tổ
công danh vốn thẫn thờ
Triều
trung ân oán ngoảnh tai ngơ
Hồ gia
thoán đoạt giành cơ trí
Trần nghiệp
tang thương hoại thế cờ
Học phép
đua chim đưa nhạn tín
Dùng mưu đối
trận rắp binh cơ
Ngươi phò
tân chúa, ta thề giúp
Dẫu vắng
Đông A chẳng nhởn nhơ
[Đường
Sơn]
4 . Nguyễn Trãi ở Lư Sơn hiến kế Lê Lợi vây Nghệ
An để nức lòng quân dân rồi phân đánh Đông Đô
Lời Lê Lợi
Rừng rậm
Chí Linh khu tuyệt quan
Lương khô
cạn thả voi về ngàn
Đau lòng
ngựa chiến phanh da thịt
Thiếu gạo
binh tàn trọng thóc dân
Củ chuối
thay khoai: trời tuyệt Việt?!!
Cao lương
phó yến: nước dâng Tần?!
Lê Lai (1)
khanh có thiêng phù hộ
Giúp trẫm
cùng Trung Lệnh (2) trẩy quân!
[Đường
Sơn]
(1) Lê Lai khoác áo hoàng bào theo gương Kỷ Tín cứu
Hán Cao Tổ để Lê Lợi thoát khỏi vòng vây của giặc ở Chí Linh.
(2) Trung Lệnh là chức vụ Trung Thư Lệnh của Nguyễn
Trãi. Lúc này đã thoát khỏi Chí Linh về đến Lư Sơn thanh thế to lớn, hai ông
tính kế đánh Nghệ An, Lê Lợi mới xưng Vương để dân nức lòng theo giúp.
Lời Nguyễn
Trãi
Nằm gai đã
chọn chúa tôn thờ
Thần thứ
trảo nha đâu dám ngơ
Binh đội đột
chinh liên tiếp thắng
Lòng dân bột
khởi dậy ran cờ
Báo cho Trần
Trí tiêu hòa ước (1)
Vây kín
Nghệ An thượng thế cơ
Khoanh chặt
đối phương – Binh tách trận
Đánh Đông
Quan tẩy sạch tàn nhơ
[Đường
Sơn]
(1) Ở Lư Sơn thanh thế mạnh lên nhiều, Lê Lợi báo
cho Trần Trí là không chấp nhận tạm ước đình chiến nữa và cứ vây thành Nghệ An.
5 . Nguyễn Trãi bao vây Đông Quan, trình kế đả viện
ở Chi Lăng. Lê Lợi phái Nguyễn Trãi vào thành gặp Vương Thông bàn kế nghị hòa.
Lời Lê Lợi
Tan hoang
Tụy Động giặc điều quan
Tập kết
hai thành quân vạn ngàn
Thành Nghệ,
Đông Quan dồn cứ địa
Núi Lam,
Bình Định nức lòng dân
Vương
Thông bàn nghị mong về Bắc
Nguyễn
Trãi vào dinh thử dọ Tần
Đừng để
vương hầu chúng mất mặt
Nhược hai
lòng, cảm tử ra quân!
[Đường
Sơn]
Lời Nguyễn
Trãi
Thần vào mật
nghị khuyến tuân thờ
Giải kết
lui quân chớ ngó ngơ
Cho dịp
toàn thân về tấu giá
Bãi binh
cô thế khiến thâu cờ
Hàng tâm
thuyền ngựa đều công xuất
Viện kế
binh đao sẽ phục cơ
Giấu mẹo
Chi Lăng đồng hiểm ác
Chém đầu
xâm lược để bêu nhơ
[Đường
Sơn]
6 . Phá viện binh, thâu lại Đông Đô, quét sạch
quân xâm lược, dựïng nền tự chủ, đại cáo quốc dân
Lời Lê Lợi
Tin mừng
chiến thắng ải Nam Quan
Lớp lớp
thây phơi ngó bạt ngàn
Mộc Thạnh
viện binh lâm tử địa
Liễu Thăng
thủ cấp hiến quân dân
Giặc Minh
quét sạch ngoài biên ải
Cờ Việt
tung bay khắp hải tần
Khanh thảo
dùm ta tờ đại cáo
Mừng tân
triều đại tiệc khao quân!
[HCT]
Lời Nguyễn
Trãi
Hào kiệt tận
trung nhập miếu thờ
Giang sơn
gấm vóc lẽ nào ngơ
Mười năm
kháng chiến nhiều gian khổ
Vạn đại
hiên ngang một sắc cờ
Đoàn kết
nhân tâm là mệnh cả
Tập trung
nhân lực ấy thời cơ
Đẹp thay
triết lý người dân Việt:
Thà chết
vinh quang, chẳng sống nhơ!
[HCT]
• Kịch thơ “Rửa Hận Nam Quan” của Hồ Công Tâm và
Đường Sơn được sáng tác để ghi nhớ tội bán nước của tập đoàn lãnh đạo Đảng Cộng
Sản Việt Nam.
HỒ CÔNG TÂM
& ĐƯỜNG SƠN ĐỖ QUÝ SÁNG
***
Kịch thơ “Rửa Hận Nam Quan” được chấm dứt ở cao độ
hào hùng Bình Ngô đại cáo trong hồi 6. Đường Sơn xin cống hiến thêm hồi 7.
Hồi thứ 7:
Sơn Thần Cương Vực Đất Nước phẫn nộ bè lũ hậu duệ tặc Hồ nhượng đất lui biên
Sơn Thần /
Hồn Tướng Lê Lựu:
Ta từng trải
mật giữ biên quan
Nhử bẫy Liễu
Thăng chém dưới ngàn
Hồ * duệ mốc
lui rào Ngưỡng Đức*
Trạch* tàm
xâm thực buộc tròng dân
Sơn Thần /
Hồn Tướng Lưu Nhân Chú:
Nước nguồn
dẫn ngập đồng lau sậy*
Bùn đọng
ươm xanh bãi khúc tần*
Liễu Tặc
lún lầy sa hiểm địa
Thoát duy
Mộc Thạnh lẩn tàn quân
* Lê Lựu tướng thủ ải bỏ chạy nhử Liễu Thăng vào đồng
lầy mai phục. Đồng lầy được dân phu tích nước từ trong suối đổ ra cho thêm sình
ngập mà quân dọ thám Liễu Thăng không tiên liệu
* Hồ duệ ở đây là bọn nhượng biên hiện tại lui
biên cho tới sau nhà quán Ngưỡng Đức Đường ở biên giới.
* Trạch tàm : là con tầm Trạch (Giang Trạch Dân)
ăn lấn biên giới
* Khúc tần là lọai rau dại mọc trên ruộng sau mỗi
vụ lúa, nhà nông hái làm nhân bánh xôi khúc.
Hồn Thị Lộ
Vườn Lệ
Chi rung đạo sắc thờ
Thiếp nhìn
quan ải dạ sao ngơ
(chép miệng
nói về quan Hành Khiển Thừa Chỉ Học Sĩ Nguyễn Trãi)
Đầu rơi
máu uất sôi trừng mắt
Môi hé hờn
đau giục phất cờ
Hồn Nguyễn
Trãi (phảng phất rít trong gió lời thúc
giục) :
Thức tỉnh
lòng người lo nạn nước
Đoạt giành
cương thổ chặn nguy cơ
Dù
oan thác mấy trăm năm trước
Chẳng chịu
sơn hà để nhớp nhơ!
(Màn hạ)
ĐƯỜNG SƠN
ĐỖ QUÝ SÁNG
California, Feb. 26th 2002
Ghi Chú:
Độc giả giàu kiến thức về văn học nghệ thuật hiện
đại xin tham chiếu Kịch Thơ của Trúc Đường với các vai Nguyễn Trãi, Nguyễn Thị
Lộ, Yến Nhi, Trần Nguyên Bồi, Đặng Dung, Lê Lợi, Trần Nguyên Hãn để hiểu rõ cấu
trúc thời điểm và san định tuổi tác các nhân vật và các vai hư cấu. Nguyễn Trãi
khoảng 24 tuổi thì Thị Lộ được đóng vai làm liên lạc viên cho thầy trong vai một
cô học trò nhỏ ở Đông Quan.
* Vấn đề tương quan tuổi tác giữa Thi Lộ và Nguyễn
Trãi
Trong vở kịch thơ Nguyễn Trãi của Trúc Đường (Tốt
nghiệp Đại Học Tổng Hợp Hà Nội) nói trên thì Thị Lộ là một cô gái liên lạc.
Trong vở kịch đó có vai Đặng Dung cũng lén vào Đông Quan giả dạng người đi buôn
vào trao kiếm cho Nguyễn Trãi, nhưng Nguyễn Trãi chối từ giúp khôi phục nhà Trần.
Đường Sơn viết hồi 2 kịch “Rửa Hận Nam Quan” dựa
trên căn bản sử và tác phẩm văn học đã được xuất bản đó. Và Đường Sơn cho tuổi
của Thị Lộ lúc đó là 12 tuổi khi đối đáp với Nguyễn Trãi, không phải là diễn tả
nỗi thất vọng của người tình, mà là của người cùng chung lý tưởng phục quốc.
Bây giờ xét
về thời gian trong chính sử:
Nguyễn Phi Khanh bị giải qua Tầu khoảng năm 1408.
Nhà Hậu Trần mất năm 1413 sau khi Trần Trùng Quang bị bắt và tự vận.
Đặng Dung ngán ngẩm làm bài Thuật Hoài: “Thế sự du
du nại lão hà” sau đó. Lê Lợi chính thức ra mặt kháng chiến vào năm 1418. Lê Lợi
đuổi được quân Minh khỏi bờ cõi năm 1428, lên ngôi vua.
Nguyễn Trãi
và Thị Lộ chết trong vụ án Lệ Chi Viện năm 1442. Cho rằng khi cha bị giải đi Nguyễn Trãi khoảng
20 tuổi. Khi Đặng Dung đưa tin xin hỗ trợ thì Trãi đã 24 tức là năm 1412, bốn
năm sau khi từ biệt cha ở Nam Quan. Khi Lê Lợi chính thức ra quân năm 1418,
Nguyễn Trãi có thể đã tròm trèm 30 tuổi rồi.
Khi Thị Lộ
làm liên lạc viên cho Trãi thì cô là một học trò khoảng 12 tuổi lúc mà Đặng
Dung liên lạc năm 1412, chưa phải là người yêu gì cả của Nguyễn Trãi. Bài thơ nổi
tiếng “Ả Ở Nơi Đâu Bán Chiếu Gon” coi như là bản mật mã nhắn tin cho nhau qua mặt
quân Minh làm sau thời gian này vài năm, khi Thị Lộ tuổi đã “trăng tròn lẻ”. Vở kịch Rửa Hận Nam Quan
Đường Sơn giả thiết cho rằng Trãi hơn Thị
Lộ một giáp 12 tuổi. Hai người đối đáp không có ý trai gái gì ngoài lòng yêu nước.
Vậy trong vở kịch này ta tạm cho Thị Lộ
sinh năm 1400.
Khi khởi nghiã thành công (1428) sau 10 năm bình định,
thì Trãi khoảng 40 tuổi. Thị Lộ là 28 tuổi.
Khi Trãi bị hãm hại năm 1442 thì ông khoảng 54 tuổi
và Thị Lộ 42 tuổi.
Vua Thái Tôn có thể mê Thị Lộ già hơn mình 22 tuổi
không? Nếu Thị Lộ được vở kịch cho trẻ lại 10 tuổi ở khoảng bà 32 tuổi thì hợp
nhân tình hơn. Tuy nhiên như thế lại làm mất vai Thị Lộ ở thời điểm dứt nhà Hậu
Trần. Cái đó phải hỏi Nguyễn Trãi có yêu Thị Lộ dù ông già hơn 22 tuổi hay
không. Chắc không trở ngại. Tình yêu không biên giới nhất là khi có sự ngưỡng mộ
tài ba trong đó nữa.
Do đó Thi Lộ
có mặt cùng với Nguyễn Trãi sớm trong thời tiền khởi nghiã cũng có thể có chứ
không phải cần ép già đôn tuổi Thị Lộ hơn lên tới 50 tuổi. Nếu Thị Lộ trẻ hơn
50 tuổi, chẳng lẽ Thái Tôn mê một người chưa sanh ra đời, vì ông vua này mất ở tuổi 20 mà thủ phạm nghi
can là Thị Lộ làm vua đắm đuối. Vậy đáng
tin hơn là chuyện vua Thái Tôn yêu bà Thị Lộ, người được vời vào cung dạy học
cho cung nữ chứ không phải vào làm phi tần ở tuổi 42, mà đã bị cho rằng “đôn
lên tới 50 tuổi” hơn là chuyện bà Thị Lộ trẻ hơn 50 tuổi, chưa ra đời mà vua
Thái Tôn đã chết mê chết mệt. Chánh sử lúc đó đã có Thị Lộ trong vụ Lệ Chi Viên
rành rành. Vậy bà không thể trẻ hơn 50 tuổi như sự võ đoán được. Vở kịch “Rửa Hận
Nam Quan” nhiều lắm đôn tuổi Thị Lộ lên độ 10 tuổi, đó là câu kết luận khách
quan để tạo các vai hư cấu trong kịch, chứ không thể nào bị ép già 50 năm như
nhận xét không trên căn bản tiêu mốc lịch sử và thiếu thận trọng nghiêm túc khi
phê phán.
Dĩ nhiên về
tuổi tác chính xác của Nguyễn Trãi đã có những sử liệu minh xác. Trên đây chỉ
là phép ước đoán khi cấu tạo những nhân vật cho phù hợp thời đại. Những người
viết kịch có căn bản về sử đã nghiên cứu vấn đề này rồi. (Ví dụ như tác giả
Trúc Đường dẫn thượng).
Chắc chắn
Thị Lộ không thể trẻ hơn 50, tức là sinh ra vào năm 1350, điều võ đoán này sẽ đảo
lộn lịch sử và Trãi với các vai khác trong vở kịch cũng như trong thật sự lịch
sử không bao giờ gặp nhau được, như trong vụ án Lệ Chi Viên, mà sử liệu đã xác
nhận.
ĐƯỜNG SƠN ĐỖ QUÝ SÁNG
Los Angeles Feb. 26, 2002
