Đọc "Những Dấu Ấn Lịch Sử"
Đường Thi Lê Ngọc Phái
- Châu Thạch
Hiện nay phong trào làm thơ Đường phát triển rất ngoạn mục trên diễn đàn văn chương nước ta. Ngoài những trang web và ấn phẩm của Hội thơ Đường luật Việt Nam chuyên về Đường thi, hầu như trên tất cả các trang web văn chương
Quan niệm chơi Đường thi hiện nay cũng có hai ý kiến
khác nhau. Một số người cho rằng không nên chơi Đường thi vì Đường thi là thể
thơ cổ điển, luật lệ nghiêm ngặt có nguồn gốc từ Trung Quốc. Hơn nữa, Trung Quốc và ta vì đương “cơm không lành,
canh không ngọt” nên tẩy chay nó đi là vừa. Tuy nhiên, đại đa số các nước trên
thế giới đều thấy được rằng thể loại thơ Đường hiện đang tồn tại ở Việt Nam chính là thơ Đường của Việt Nam .
Thơ Đường tuy phát xuất từ Trung Quốc nhưng du nhập vào nước ta đã hơn cả ngàn
năm, được ông bà ta chắt lọc, cách tân và biến hóa thành văn hoá nước nhà. Ngay
tại Trung Quốc, thơ Đường cũng đã biến mất từ lâu. Vậy chơi Đường thi là bảo
tồn và phát huy cái hay của người xưa để lại. Trong nhiều năm gần đây, Liên
Hiệp Các Hội UNESCO Việt Nam đã quan tâm đến thể thơ Đường luật của Việt Nam và
đã tạo điều kiện để duy trì và phát triển thể thơ này thông qua Trung tâm
UNESCO Nghiên cứu Văn chương Việt Nam và một số đơn vị hoặc tổ chức thơ văn
khác. Trong phong trào phát triển mạnh
mẽ của thơ Đường hiện nay, tác giả Lê Ngọc Phái, cựu Giảng viên Đại học Huế,
hiện là Chánh Văn Phòng của Trung tâm UNESCO Nghiên cứu Văn chương Việt Nam đã
phát hành tập thơ “Những Dấu Ấn Lịch Sử” vào đầu năm 2015.
Tập thơ ‘Những
Dấu Ấn Lịch Sử” gồm có 88 bài thơ Đường luật viết về lịch sử Việt nam từ thời
Hùng Vương cho đến khởi nghĩa chống Pháp ở Yên Bái năm 1930. Mỗi bài thơ còn
kèm theo hình ảnh và chú thích để minh hoạ thêm nội dung. Tập thơ dùng Đường
thi để kể lại những vinh quang của dân tộc Việt hàng ngàn năm dựng nước và giữ
nước trước hoạ xâm lăng phương Bắc.
Ở trang đầu Thượng
Toạ Thích Thiện Thông (Trụ trì chùa Sắc Tứ Minh Thiện Khánh Hòa) đã tán dương tập
thơ bằng một bài Đường thi có hai câu kết như sau:
Tác
phẩm vinh danh bao chiến tích
Giả, chơn minh định đẹp vô bờ.
Nhà thơ Nguyễn Văn Quang (Cựu GSTHNH) trong bài Đường
thi cũng cảm tác, khái quát được nội dung của sách như sau:
Bao
trang sách, tạc bao thần tượng
Mỗi áng
thơ, ghi mỗi tấm lòng
Sự tích
anh hùng lưu hậu thế
Vinh
danh hào khí giống Tiên Rồng.
Và Châu Thạch tôi cũng cảm tác một bài tứ tuyệt như
sau:
Một
áng văn chương lắm sắc bông
Đường
thi ghi dấu bậc anh hùng
Nghìn thu rạng rỡ hồn dân Việt
Xây dựng giang sơn giống Lạc Hồng.
Trên đây chỉ xin trích một vài khen tặng ngắn gọn có tóm
tắt nội dung của tác phẩm, còn lại nhiều bài của các nhà thơ, các nhà phê bình
thơ, các nhà trí thức, các Hòa Thượng, Thượng Toạ viết tỉ mỉ hơn về giá trị của
“Những Dấu Ấn Lịch Sử” thì còn nhiều.
Về giá trị văn
chương của “Những Dấu Ấn Lịch Sử” thì nhà thơ nhà giáo Võ làng Trâm cảm tác bốn
câu đầu của một bài Đường thi như sau:
Tập thơ- lược kể các danh nhân
Truyền bá sử ta đẹp mọi phần
Thông suốt luật niêm không trái ý
Chỉnh chu phép đối giữ thông vần
Nhà thơ Kim Hoa có bài tứ tuyệt như sau:
Tiếng thơ khơi động tiếng gươm khua
Vệ quốc, an dân nghiệp kế thừa
Lịch sử ngàn năm bừng sống dậy
Thầm nghe chí lớn của người xưa.
Với chỉ hai nhận
xét nêu trên cũng đủ xác nhận được
tập thơ với những bài Đường thi sít sao, chuẩn xác luật
Đường thi một cách “Thông suốt luật niêm không trái ý/ Chỉnh chu phép đối giữ
thông vần” và tiếng thơ
“ khơi động tiếng
gươm khua” làm cho người đọc cảm nhận được “Lịch sử ngàn năm bừng sống dậy/ Thầm
nghe chí lớn của người xưa”. Vậy thì về giá trị văn chương của “Những Dấu Ấn Lịch
Sử” thiết nghĩ không cần bàn tới nữa.
Từ xưa ông cha ta đã dùng Đường thi để công bố chủ quyền
đất nước, hịch quân sĩ , vinh danh tổ quốc thân yêu và cho đến nay những bài thơ
như thế không bao giờ thiếu. Tuy thế, một tập Đường thi dành riêng để tôn vinh
“Những Dấu Ân Lịch Sử” của dân tộc như tập thơ của tác giả Lê Ngọc Phái thì rất
hiếm, hoặc nếu không lầm thì hình như không có. Thật như thế thì nhà thơ Lê Ngọc
Phái là người có sáng kiến tiên phong, đáng trân trọng và hy vọng như nhà văn
Nguyễn Khắc Phước đã viết: “Một ngày nào
đó, tôi tin rằng những bài thơ trong tập NHỮNG DẤU ẤN LỊCH SỬ sẽ xuất hiện
trong sách giáo khoa”.
Đến đây Châu Thạch tôi nghĩ không nên viết gì thêm, để
dành phần còn lại cho người tìm và đọc, khám phá những dấu ấn lịch sử hào hùng
của dân tộc qua cây bút tài hoa Lê Ngọc Phái ./.
Châu
Thạch