Hậu Sinh Khả Ố - Tiểu Tử Văn
Tử Đồ vô trước, Khổng Tử hỏi:
- Thế nào là trí, thế nào là nhân?
Tử Đồ đáp:
- Trí là làm thế nào cho bề trên để ý đến mình, nhân là làm thế nào cho
bề trên yêu quí nâng đỡ mình.
Tử Đồ ra, Khổng Tử thở dài, nghĩ:
Không khéo sau này nó thành đứa nịnh hót.
Đến Tử Cộng vào, Khổng Tử cũng đặt câu hỏi đó, Cộng đáp:
- Trí là phải biết tỏng mọi mưu mánh ý đề bề trên, nhân là yêu mến bề
trên.
Tử Cộng ra, Khổng Tử lắc đầu thất vọng, nghĩ: Không khéo sau này nó là đứa
đồng lõa làm càn.
Đến phiên Tử Sản vào, Khổng Tử lại hỏi như vậy, Sản đáp:
- Trí là chỉ biết mình, nhân là chỉ yêu mình.
Khổng Tử chới với thất kinh, nghĩ: Thằng này mà có cơ hội là nó bất chấp
hết thảy, giẫm đạp mọi thứ, đằn lên mọi người mà sống.
Xong, ngài kêu lên:
- Ngô đạo cùng hĩ (Đạo ta cùng rồi chăng)?
Rồi bưng mặt
nức nở, nghĩ rằng: Những mong hậu sinh khả úy ai ngờ hậu sinh “khả ố”, bọn này
càng học càng hư, bắt lưu ban khác gì ôm của nợ còn cho tốt nghiệp thì khác chi
gieo hoạ cho đời!
Tiểu Tử Văn
